لزوم بومی سازی دانش بهسازی ماشین های حفار تی بی ام در شرایط متنوع زمین شناسی ایران

پیشینه حوزه های مطالعاتی مشترک مابین مهندسین مکانیک با متخصصین علوم زمین را می توان در شروع مباحث ترامکانیک دانست. مطالعات ترامکانیک در حیطه علوم زمین، بیشتر بر حوزه زمین شناسی نظامی (توسعه صنعت ماشین آلات جنگی بر پایه شناخت مورفولوژی عوارض زمین و نیز مباحث مکانیک خاک و سنگ) متمرکز بوده است. اما یکی از حوزه های صنعتی مشترک میان مهندسین مکانیک و زمین شناسان در کشور ما، فناوری تونل سازی مکانیزه است. طراحی و ساخت ماشین های حفار تی بی ام (در شرکت های سازنده خارجی)، بر اساس نتایج مطالعات زمین شناسی انجام می گیرد. شرایط خاص زمین شناسی ایران موجب شده استفاده از ماشین های حفار وارداتی، در پروژه های تونل سازی با چالش های فراوانی مواجه باشد. نقص های فنی و عملکرد قطعات مختلف دستگاه (و حتی میزان مواد مصرفی دستگاه: انواع روغن، گریس و...) نیز به طور مستقیم مرتبط با تغییرات شرایط زمین شناسی سازندهای مسیر پیشروی است. گاهی در حین حفاری، تغییرات ناگهانی شرایط زمین شناسی (وقوع مخاطرات پیش بینی نشده)، موجب می شود که اعضای تیم راهبری دستگاه برای ادامه روند پیشروی، ناگزیر به اعمال تغییراتی در ساختار مکانیکی تی بی ام گردند. در این مقاله ضمن پرداختن به تجارب راهبری ماشین های تی بی ام در پروژه های «قمرود، چمشیر، بازی دراز و کرمان»، به ضرورت بومی سازی دانش در زمینه تامین قطعات یدکی و بهسازی ماشین های تی بی ام پرداخته شده است.