کاربرد مدلسازی معادلات ساختاری جهت بررسی علل ایجاد ضایعات زنجیره تولید انگور

انگور یکی از محصولات کلیدی استان قزوین محسوب می گردد و سالیانه مقادیر زیادی از آن در طول زنجیره تولید به جمع ضایعات می پیوندد. لذا، هدف اصلی این مطالعه، بررسی و ارزیابی دلایل موثر و مهم ضایعات زنجیره تولید انگور در استان قزوین است. در این راستا، ابتدا جهت تعیین دلایل اصلی ایجاد ضایعات انگور و دستیابی به چارچوب مفهومی مطالعه بر اساس آن، داده های مورد نیاز با استفاده از برخی روش های کیفی مانند مصاحبه عمیق، یاددداشت در عرصه، و مرور منابع، گردآوری شد. تعداد 25 انگورکار، محقق و کارشناس یاغبانی، توسط تیم تحقیق مورد مصاحبه قرار گرفتند. در همین حین، تکنیک گراندد تیوری جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده و در طول فرآیند گردآوری داده ها، جهت دستیابی به تیوری و مدل، به کار گرفته شد. در گام دوم، فرضیه های تحقیق و مدل تحقیق بر اساس تیوری ایجاد شده از بخش اول، شکل گرفتند. سپس، برای ارزیابی و سنجش مدل تحقیق، مدلسازی معادلات ساختاری با رهیافت حداقل مربعات جزیی، و ماتریس تحلیل اهمیت-عملکرد، مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری این بخش از مطالعه انگورکاران پنج ناحیه از استان قزوین بودند. نمونه آماری شامل 380 انگورکار بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برگزیده شده بودند. پرسشنامه ای محقق ساخته برای گردآوری داده ها در این بخش استفاده شد و داده های حاصل با استفاده از نرم افزار Smart-PLS 3.0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های مهم حاصل از این بخش نشان داد، دو عامل اقدامات مدیریتی، و منابع و تجهیزات تاثیر مثبت و معنی داری بر ایجاد ضایعات انگور دارند. بر اساس یافته های حاصل از ماتریس تحلیل اهمیت-عملکرد، دو حوزه ی خدمات ترویجی و مشاوره ای و اقدامات مدیریتی، به ترتیب بیشترین اهمیت را داشته که می تواند مدنظر مدیران جهت بهبود وضعیت تولید انگور قرار گیرد. ضمن اینکه، ریزفاکتورهایی چون فراهم نمودن آموزش های مشارکتی در سطح مزارع، ارایه برنامه های آموزشی قابل فهم برای انگورکاران در رسانه های محلی، فراهم نمودن منابع مالی مورد نیاز، مهم ترین عواملی بودند که در صورت مورد توجه قرار گرفتن توسط مسیولین امر، در نهایت منجر به کاهش ضایعات انگور می گردد.