ارائه مدل توسعه ی توانمندی های فناورانه فضایی

دستیابی و بهره برداری از فضا به واسطه توانمندی های فناورانه فضایی به دست می آید. اجرای برنامه ده ساله اول فضایی، ابلاغ سند جامع توسعه هوافضا و دستاوردهای فضایی، مبین توانمندسازی کشور در این عرصه راهبردی است. دستیابی به فناوری در کشورهای درحال توسعه مبتنی بر یادگیری و خرید فناوری است که به دلایل شرایط سیاسی، نحوه ایجاد و رشد فناوری های فضایی در ایران این گونه نیست. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدلی جهت تجویز عوامل توانمندساز فناورانه فضایی ایران انجام شد. واحد تحلیل، بخش فضایی و دوره زمانی از پیش از انقلاب اسلامی تاکنون می باشد. در این پژوهش بعد از مطالعات اسنادی و انجام مصاحبه های اکتشافی، داده های کیفی جمع آوری شد و از طریق تحلیل محتوا و کدگذاری، مدل استخراج گردید. در بخش مطالعات کمی با استفاده از پرسشنامه عوامل به دست آمده از مصاحبه های اکتشافی مورد قضاوت جامعه آماری قرار گرفته و اهمیت آن ها از طریق بار عاملی به صورت کمی مشخص شده است؛ طی انجام پژوهش، بیش از 60 عامل در قالب 8 مولفه به عنوان عوامل توانمندساز فناوری فضایی کشور با چارچوب سند جامع توسعه هوافضا شناسایی شدند. پایش و توجه به این عوامل در وضعیت کنونی که بخش فضایی درگیر چالش های فراوانی در سطح سیاست گذاری، اولویت دهی و تخصیص منابع برای پیشبرد برنامه های فضایی است می تواند باعث شتاب هرچه بیشتر در اکتساب و توسعه توانمندی های فناورانه مورد نیاز شود.