توسعه سیستم گواهی بذر سیب زمینی در ایران و ویروس PVY به عنوان مهم ترین عامل اختلال در سیستم گواهی

سیب زمینی یکی از محصولات مهم کشاورزی در ایران است که به دلیل تکثیر رویشی، زوال افزایشی غده ها ناشی از بیماری ها پس از هر نسل مشهود است، لذا توسعه سیستم های کنترل و گواهی بذر در راستای تولید پایدار و کسب حداکثر عملکرد مورد توجه بسیاری از کشورهای تولید کننده سیب زمینی از جمله ایران واقع شده است. برای این منظور غده های بذری در سه طبقه پیش پایه از طریق استقرار گیاهچه های سالم در شرایط کاملا کنترل شده درون شیشه ای و گلخانه (که منجر به تولید مینی تیوبر سالم می شوند) و همچنین در طبقات پایه و گواهی شده از طریق تکثیر در مزارع با شرایط تعریف شده و تحت نظارت کامل بازرسین فنی تولید می شوند. غده های بذری بر اساس استانداردهای ملی که بیش تر تاکید بر سلامت غده ها دارند، پایش می شوند و در صورت کسب استانداردهای لازم مورد گواهی قرار می گیرند. پایش سلامت، اصالت و خلوص ژنتیکی غده های بذری طی دهه اخیر در کشور نشان می دهد مهم ترین عامل محدودکننده و اختلال آفرین در این فرایند آلودگی به ویروس PVY است. کنترل این ویروس به دلیل انتقال ناپایا، دامنه میزبانی وسیع و پراکنش گسترده بسیار دشوار است. اگرچه میزان آلودگی با گذشت زمان به دلیل استفاده از بذر سالم در کشور روند کاهشی داشته اما همچنان در راس عوامل مهم و مورد توجه این سیستم به شمار می رود. مقاله مروری حاضر به معرفی نظام کنترل و کیفی بذر سیب زمینی و ویروس PVY به عنوان معضل مهم مزارع تکثیر بذر می پردازد