بررسی کاربرد توالی یابی ناحیه کنترلی (D loop) DNA میتوکندریایی در مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت های تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus Borodin, 1897) دریای خزر

هدف از تحقیق حاضر بررسی تعیین ساختار ژنتیک جمعیت تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) دریای خزر با روش توالی یابی قطعه ناحیه کنترلی DNA میتوکندریایی بود. برای این منظور، تعداد 45 نمونه باله تاسماهی ایرانی از آب های ساحلی مناطق مختلف دریای خزر جمع آوری گردید. ناحیه کنترلی با استفاده از روش PCR تکثیر و توالی یابی با استفاده از روش استاندارد انجام پذیرفت. تعداد 12هاپلوتیپ متفاوت در بین نمونه های بررسی شده، مشاهده گردید. تنوع هاپلوتایپی و نوکلیوتیدی در نمونه ها به ترتیب برابر با 037/0 ± 795/0 و 0046/0 ± 0062/0 بدست آمد. بیشترین تعداد هاپلوتایپ (7 عدد) در بین نمونه های رودخانه سفیدرود بود که از این تعداد 3 هاپلوتایپ A، B و E  اختصاصی بوده و در سایر مناطق مشاهده نشدند. نتایج تجزیه و تحلیل شاخص تثبیت (FST) بر اساس روش دوپارامتری و آنالیز واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد که نمونه های رودخانه سفیدرود با نمونه های مناطق روسیه و آذربایجان اختلاف معنی داری دارند (001/0 > P) و در نهایت وجود سه جمعیت شناسایی گردید. با توجه به تنوع بالای موجود در ناحیه کنترلی، توالی این ناحیه می تواند به عنوان یک نشانگر مناسب برای شناسایی و تعیین واحدهای حفاظتی و مدیریتی ذخایر جمعیت های احتمالی تاسماهی ایرانی به کار گرفته شود و همچنین می تواند اطلاعات ارزشمندی از کاربرد روش های مولکولی را به منظور ژنتیک حفاظت این گونه ارایه نماید.