مفهوم شناسی پاسخ به مخاطرات طبیعی براساس رویکرد جرم شناختی گذار از نظر به عمل

پیشگیری از مخاطرات محیطی و مقابله موثر با آنها به عنوان رویدادهایی آسیب زا، از مهم ترین دغدغه های سیاستگذاران و مجریان در حوزه های مختلف مسایل اجتماعی است. تا چند دهه قبل، به مخاطرات طبیعی در جرم شناسی توجهی نشان داده نمی شد، اما امروزه و تحت تاثیر رهیافت های مربوط به زمیولوژی (آسیب اجتماعی شناسی)، مخاطرات طبیعی به عنوان یکی از مصادیق جرم حکومتی، توجه اندیشمندان حوزه جرم شناسی را به خود جلب کرده است. بدین سان بررسی این مخاطرات از نظر رویکردهای جرم شناختی می تواند بیش از پیش، نقش حکومت در این حوزه را مشخص کند. جرم شناسی گذار از نظر به عمل، از جمله رویکردهای جرم شناختی است که با تاکید بر عملیاتی کردن داده ها و اطلاعات موجود، سعی در ارایه تدابیر کاربردی برای وقایع و پدیده های مختلف می کند. از این رو، هدف اصلی این نوشتار، امکان سنجی تبیین مخاطرات طبیعی با رویکرد جرم شناختی گذار از نظر به عمل است. پرسش اصلی این تحقیق نیز این است که چگونه می توان با استفاده از رویکرد جرم شناختی گذار از نظر به عمل، مخاطرات طبیعی را بررسی و تحلیل کرد و رهنمودهایی را برای مقابله با این مخاطرات و پیشگیری از آنها فراهم آورد؟ در این زمینه، با توجه به ماهیت داده ها و اهداف مورد نظر تلاش شده است با اجرای پژوهشی کیفی و استفاده از روش نظریه مبنایی به این پرسش پاسخ داده شود. همچنین از روش گردآوری داده ها و نیز از منابع کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده است. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که رویکرد جرم شناختی گذار از نظر به عمل با گردآوری اطلاعات و آمارهای مربوط به امکان و احتمال وقوع مخاطرات (ارزیابی ریسک)، تبیین و تشریح مراحل پاسخگویی به مخاطره ای که به وقوع پیوسته است (تصمیم گیری) و معرفی راهکارها و رهنمودهایی برای پیشگیری از وقوع مجدد مخاطره (مدیریت ریسک)، به بیان راهکارهایی عملیاتی برای کاهش خسارات ناشی از مخاطرات، پیشگیری از وقوع مجدد آنها و تبیین وظایف مجریان و مقامات مسیول می پردازد.