بررسی اثرات چرای دام اهلی و حیات وحش بر شاخص های تنوع گونه ای در منطقه استپی سرد استان اصفهان

تنوع گونه های گیاهی همواره متضمن پایداری اکوسیستم در مقابل آشفتگی های محیطی و زیستی است. به منظور بررسی اثر مدیریت چرا بر شاخص های تنوع گونه ای 15 مکان مرتعی تحت چرای دام اهلی و 1 مکان مرتعی در پناهگاه حیات وحش موته (منطقه امن آب باریکه) که تحت چرای حیات وحش (به ویژه آهو) قرار دارد، انتخاب شدند. نمونه برداری 56 سایت بر اساس فاصله از روستا و آبشخوار در 16 مکان مرتعی در قالب طرح تصادفی- سیستماتیک با واحد نمونه برداری ترانسکت خطی و با استقرار 2 ترانسکت 100 متری در جهت عمود بر هم با سه تکرار انجام شد. بر روی هر ترانسکت اطلاعات شامل درصد پوشش گیاهی به تفکیک نوع گونه و فرم رویشی یادداشت گردید. محاسبه شاخص های عددی تنوع، غنا و یکنواختی با استفاده از داده های پوشش و نرم افزار PAST و Excel صورت گرفت. مدل های توزیع فراوانی شامل سری لوگ، لوگ نرمال، مدل هندسی و عصای شکسته در هر دو منطقه برازش گردید. نتایج نشان داد میزان تنوع و یکنواختی گونه ای در منطقه تحت چرای حیات وحش نسبت به منطقه تحت چرای دام اهلی بیشتر بوده است، اما در دو منطقه در سطح 5 درصد دارای اختلاف معنی داری نبودند. این در حالی است که شاخص غنای گونه ای در منطقه تحت چرای دام اهلی بیشتر بوده است به طوریکه شاخص های غنای گونه ای منهینگ (41/2) و مارگالف (03/3) در منطقه تحت چرای دام اهلی مقادیر بیشتری نسبت به شاخص های غنای گونه ای منهینگ (52/1) و مارگالف (12/2) در منطقه پناهگاه حیات وحش موته داشته و در سطح 5 درصد دارای اختلاف معنی داری بودند. نمودار لگاریتمی توزیع رتبه ای فراوانی گونه های هر دو منطقه با شیب تند از مدل عصای شکسته پیروی کرده و نشان می دهد که منطقه دارای گونه های غالب است و افراد با فراوانی متوسط در آن کمتر یافت می شوند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رج بندی CCA، نشان داد که دو منطقه از نظر عامل مدیریت، پوشش گیاهی و شاخص غنای گونه ای به طور مناسبی در فضای رج بندی از هم تفکیک شده اند.