کانی شناسی و نحوه پیدایش فیروزه در کانسار مس پورفیری علی آباد

در کانسار مس پورفیری علی آباد واقع در شمال غرب باتولیت گرانیتی شیرکوه یزد، ماسه سنگ های آرکوزی و کنگلومراهای کرتاسه زیرین، تحت تاثیر نفوذ توده لوکوگرانیتی (بعد از کرتاسه)، متحمل دگرسانی های گرمابی اغلب فیلیک و کانی سازی مس پورفیری در توده نفوذی همراه شده اند. تنها در یک نقطه کانی سازی اسکارن بدون مس نیز شکل گرفته است. کانی های پهنه دگرسانی فیلیک با همایندی زیر مشخص هستند: Sericite + quartz + pyrite + alunite + turquoise + goethite + jarucite فیروزه به شکل های رگچه ای، گرهک های کم و بیش مدور تا بی شکل و پوششی در رنگ های آبی، آبی- سبز و آبی متمایل به سفید در آرکوزهای دگرسان مشاهده می شود. هم پوشانی هوازدگی جوی بر پهنه فیلیک، سبب اکسیداسیون پیریت و کالکوپیریت و شکل گیری سیال اسیدی شده که فروشست Al ،Cu و P را از سنگ میزبان شکل داده است. عملکرد این سیال بر سنگ میزبان ضمن مراحل چندگانه سبب رخداد فیروزه شده است. خاستگاه و رخداد فیروزه ناشی از دگرسانی کانی های سنگ میزبان فیلیک-آرژیلیک (کایولینیت) است. همچنین همیافتی نزدیک آلونیت با فیروزه در برخی موارد، خاستگاه آن را به خرج آلونیت (فسفاتی شدن) نیز ممکن می سازد.