پالیمپسست «لایه نگاری»؛ ابزاری برای تبیین کیستی شهر تاریخی
شهر، کلان شهر، زمین، قلمرو، و حتی مقیاس های کوچک تر «ابنیه، راه ها، میدان ها، محله ها، و...» با سابقه تاریخی خود متاثر از پدیده زمان، لایه هایی از تاریخ را با خود حمل می کنند. لایه هایی از تاریخ با مقطع طولی یا عرضی از شهر که به واسطه آن می توان خطوط تصویری به جای مانده را بازخواند و آواهای خاموش و نشنیده آن ها را شنید. بدیهی است که هرقدر میزان قدمت و سابقه تاریخی مکان بیشتر باشد، به همان نسبت انباشت لایه ها نیز افزایش خواهد یافت.
می توان دوگانه هایی از شادکامی و غمگینی، زندگی و مرگ، فقر و ثروت، صمیمیت و خیانت، معصومیت و گناهکاری، و... را در فرازهای شاخص از هریک از این لایه های تاریخی بازشناخت. هر لایه ای شاهد گذر زمان است. هریک از لایه های تاریخ افشا کننده بخشی از قلمروهای واقعی در زمانه خاص و در طول زمان است.
زمانی که فضاها، «در هم آمیخته، بازسازی، یا دوباره الگوسازی» می شوند، آثار لایه های قبلی همچنان باقی می مانند. به این سبب، مسیر پرپیچ و خمی در لایه های تاریخی هست که از طریق آن هر متخصصی می تواند بنا بر دانش خود لایه ها را کاوش و بازخوانی کند، این اقدام از طریق «لایه نگاری» میسر خواهد شد و سبب نمایانی لایه های تاریخی می شود. با این تاکید که هر لایه ای قلمرو خاص خود را دارد و منتج از فرایندهای مختلف هم زمانی و در زمانی است. قلمرو امروزی، چون همیشه، متاثر از عوامل تاریخ زیست سرزمینی (فرهنگ)، اقلیم سرزمین (طبیعت)، و تحول فن و فناوری در زمان و در زمانه است که رد خود را بر پیکره، سیما، چهره، و نیمرخ قلمرو و مکان گذاشته اند.
هدف از این پژوهش، شناساندن رویکرد لایه نگاری در تبیین و شناخت شهر است. روش پژوهش در مقاله حاضر کیفی و با تحلیل محتوایی برای تبیین روش لایه نگاری شهری است. مقاله مروری بر رویکرد لایه نگاری شهری است، روش ها و نتایج گویای آن است که این روش را می توان برای شناخت شهرهای کهن و حفظ تداوم تاریخی شان به کار بست.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.