ارزیابی کیفی رودخانه کنگیر ایوان با استفاده از شاخص NSFWQI و تاثیر کاهش بار آلاینده های نقطه ای در افزایش میزان شاخص با استفاده از مدل QUAL2KW

رشد جمعیت و آلودگی های ناشی از تخلیه فاضلاب کاربری های مختلف باعث گسترش آلودگی و محدودتر شدن منابع آب در دسترس شده است. یکی از ساده ترین روش ها جهت تعیین شرایط کیفی آب استفاده از شاخص های کیفی آب است که می توانند به عنوان یک ابزار تصمیم گیری برای مدیران و متخصصان مربوطه بکار گرفته شوند. NSF شاخصی جامع و ابزاری کارآمد جهت تعیین وضعیت کیفی آب و طبقه بندی کیفی منابع آب بوده و نسبت به سایر شاخص های کیفی آب کاربرد بیشتری دارد. این مطالعه به بررسی کیفی رودخانه کنگیر واقع در استان ایلام، با استفاده از شاخص NSFWQI می پردازد. اطلاعات موردنیاز برای انجام این مطالعه که شامل اطلاعات کمی و کیفی رودخانه در دو فصل پرآبی و کم آبی در 5 ایستگاه در زمستان سال 1390 و تابستان سال 1391 می باشد، از اداره محیط زیست و شرکت آب منطقه ای استان ایلام جمع آوری شد. نتایج شاخص نشان داد که کیفیت آب در این رودخانه، در همه ایستگاه ها در محدوده متوسط و ضعیف طبقه بندی می شود. بالاترین مقدار شاخص به میزان 66 در دی ماه در ایستگاه اول و کمترین میزان آن به ایستگاه دوم به میزان 30 در ماه های تیر و شهریور و پس از تخلیه فاضلاب اختصاص می یابد. به تدریج در طول رودخانه میزان کیفیت رودخانه روند رو به بهبود در پیش می گیرد به طوری که در ایستگاه آخر و در نزدیک سد کنگیر دوباره کیفیت رودخانه به بازه متوسط برمی گردد، که نشان از قابلیت خود پالایی رودخانه می باشد. عمده دلیل کاهش میزان شاخص NSF تخلیه فاضلاب تصفیه نشده و بالا بودن پارامترهای مثل BOD و کلی فرم و کاهش DO می باشد. در کنار استفاده از شاخص های کیفی، برای تعیین عکس العمل قابل انتظار رودخانه براثر ورود آلاینده ها استفاده از مدل های ریاضی ضروری است. در این مطالعه جهت شبیه سازی پارامترهای BOD، اکسیژن محلول و کلی فرم از مدل QUAL2KW که رودخانه را به صورت یک بعدی همراه با جریان دایمی غیریکنواخت شبیه سازی می کند، استفاده شد. ماه های دی و مرداد به عنوان نماینده دوره تر و خشک سال انتخاب گردید و برای هر دوره به صورت جداگانه مدل کالیبره شد، سپس تحت دما و دبی ثابت سناریو کاهش 50 درصدی کلی فرم و BOD از منبع آلاینده نقطه ای برای مدل اجرا شد که نشان داد در صورت اجرای سناریو، شاهد افزایش کیفیت شاخص NSFWQI در ایستگاه ها، بسته به تاثیرپذیری از منبع آلاینده نقطه ای خواهیم بود. بیشترین افزایش شاخص NSFWQI برای ایستگاه علمدار (بعد از تخلیه فاضلاب شهری) به مقدار میانگین 10 و کمترین میزان افزایش شاخص برای ایستگاه کپنه کران (ایستگاه آخر) به مقدار میانگین 2 خواهد بود.