بارزسازی نقش ارتفاع در جابه جایی گونه های حیات وحش مناطق کوهستانی با تاکید بر مناطق حفاظت شده: مطالعه موردی استان کرمانشاه

کوهستان ها، اکوسیستم های منحصربه فردی هستند که براساس تنوع و پیچیدگی توصیف می شوند. تغییرات توپوگرافی شدید و گرادیان های اقلیمی و زیستی با تضادهای شدید فصلی و شکنندگی از ویژگی این مناطق است. با افزایش فشار بر گونه های حیات وحش، مناطق مرتفع به عنوان آخرین پناهگاه های حیات وحش ایفای نقش می کنند. ارتفاع در تشکیل این مناطق نقش بسیار کلیدی دارد که سایر عوامل محیطی را نیز به شکل مستقیم و یا غیرمستقیم تحت تاثیر قرار می دهد. محدودیت ارتفاعی در استفاده از سرزمین، مانعی برای توسعه لگام گسیخته و درنتیجه دست ورزی به این مناطق شده است. به منظور بررسی جابه جایی گونه های مناطق حفاظت شده کوهستانی استان، موقعیت مشاهده 17 گونه از پرندگان و پستانداران استان شناسایی شد. سپس نقشه هزینه جابه جایی با استفاده از وزن دهی به طبقات مختلف ارتفاع تهیه شد. از روش های تحلیل کم ترین هزینه مسیر (least cost path analysis) و تیوری مدار الکتریکی (Circuitscape) و هم چنین متریک های مربوط به هریک، برای مدل سازی و تحلیل مسیر جابه جایی حیات وحش استفاده شد. بر اساس نتایج تیوری مدار 15 دالان زیستگاهی با طول 1363 کیلومتر شناسایی شد. پناهگاه حیات وحش بیستون و منطقه شکار ممنوع بوزین و مرخیل بیش ترین نقش را در برقراری ارتباطات سیمای سرزمین مناطق حفاظت شده برعهده دارند. براساس نتایج تحلیل کم ترین هزینه، 26 کریدور با طول 4317 کیلومتر مدل سازی شد. متریک های مطلوبیت و تراکم استفاده از دالان در روش کم ترین هزینه نشان دادند که مطلوب ترین کریدور برای جابه جایی گونه های حیات وحش در مسیر کوه های بیستون، پرآو و خورین به سمت رشته کوه شاهو قرار دارد.