درآمدی بر مصادیق سرقت علمی و نرم افزارهای شناسایی آن

افزایش بی اخلاقی ها و سرقت های علمی در نظام آموزش عالی کشور  به یک بحران جدی مبدل شده است. از این رو، هدف از این مطالعه تحلیل مصادیق سرقت علمی و معرفی نرم افزارهای شناسایی سرقت علمی می باشد.

پژوهش حاضر یک مطالعه مروری-روایتی است. مقالات فارسی و لاتین مرتبط با استفاده از کلیدواژه های سرقت علمی در پایگاه های اطلاعاتی در بازه زمانی 2003-2014 جستجو شدند. از بین 59 مقاله استخراج شده پس از بررسی، 33 مقاله تحلیل اسنادی شد.

بر اساس یافته های مطالعه، 14 مورد مصداق سرقت علمی شناسایی شد که شامل سرقت از خود، سرقت علمی موزاییکی، داده سازی، فریب کاری یا دروغ پردازی، سرقت استعاره ای، نادرستی در نام نویسندگان، سرقت سبک استدلال، انتشارات همپوشان، سرقت ترجمه و تغییر زبان، سرقت ایده، کپی و پیست، سرقت علمی ساختاری، سرقت علمی عمدی و سرقت علمی غیر عمدی می باشد. 25 نرم افزار پیشرو در قلمروی شناسایی سرقت علمی وجود دارد.

با توجه به یافته های مطالعه حاضر، توصیه می گردد مسیولین با برگزاری کارگاه های آموزشی، ضمن ترویج فرهنگ اخلاق پژوهشی به معرفی و نحوه استفاده از نرم افزارهای شناسایی آن همت گمارند.