برآورد مکانی و پهنه بندی تبخیر و تعرق مرجع با استفاده از روش های زمین آمار و تیسن (مطالعه موردی: استان همدان)

برآورد دقیق تبخیر و تعرق مرجع، نقشی مهم در مدیریت و مطالعات منابع آب دارد. روش های نقطه ای متعددی جهت محاسبه تبخیر و تعرق مرجع وجود دارد، روش‏های درون یابی تیسن و زمین ‏آمار، از جمله روش‏هایی هستند که امکان برآورد تبخیر و تعرق را در مقیاس منطقه‏ای فراهم می‏سازند. در این روش ها برای برآورد و تعمیم متغیر، علاوه بر مقدار آن در ایستگاه محل اندازه‏گیری، رابطه آن با مقدار و موقعیت متغیر در سایر ایستگاه‏ ها نیز در نظر گرفته می‏شود. در این تحقیق، از آمار 16 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک و کلیماتولوژی موجود در سطح استان همدان استفاده و تبخیر و تعرق مرجع ماهانه و سالانه کلیه ایستگاه‏ها توسط دو روش پنمن مانتیس و تورنت وایت تعیین گردید. نتایج نشان داد که در روش کوکریجینگ، بهترین متغیر کمکی، ارتفاع ایستگاه می باشد. تحلیل داده ها، نشان از وجود غیرهمگنی ژیومتریک داشت. بهترین مدل واریوگرام در روش کریجینگ مدل نمایی به دست آمد. بیشترین خطای روش تیسن مربوط به مناطق شمال غربی و جنوبی استان همدان با دامنه تغییر 5/0 درصد تا 16 درصد بود. دامنه تغییرات خطای روش کریجینگ بین صفر تا 12 درصد متغیر بوده و بین مناطق شمال غربی و جنوب غربی منطقه مورد مطالعه توزیع گردید. نتایج نشان داد روش کریجینگ در مقیاس ماهانه و روش فاصله وزنی معکوس در مقیاس سالانه نتایج مطلوب‏تری ارایه می دهند. بنابراین طبق بررسی ‏ها و همچنین لزوم بومی سازی نقطه ای مقادیر تبخیر و تعرقمرجع، در مقیاس ماهانه، روش های زمین آمار و در مقیاس سالانه (با توجه به سهولت کاربرد)، با در نظر گرفتن دقت مورد نیاز، استفاده از روش تیسن ارجحیت دارد.