امنیت انرژی و توسعه پایدار

ایران یکی از کشورهای دارنده منابع هیدروکربنی و بازیگر کلیدی تامین انرژی در جهان است. به عنوان یکی از اعضاء قدرتمند اوپک و دومین دارنده منابع اثبات شده گاز طبیعی در جهان سیاست گذاری انرژی در ایران همواره موردتوجه دولتمردان بوده است. با گسترش نگاه بلندمدت، نشر رویکردهای علمی آینده نگری در کشور و تدوین نقشه جامع علمی کشور نقش هر یک از حوزه های علوم و فناوری در توسعه پایدار جمهوری اسلامی ایران مورد اعتناء قرار گرفت. پس از بحران 1970 میلادی و شوک نفتی غرب، جهان و به ویژه در طرف تقاضای انرژی رویکرد نوینی به سیاست گذاری انرژی اتخاذ نمود. مفهوم امنیت انرژی در همان سال ها متولد شد و به دنبال افزایش تاب آوری سیستم های انرژی در کشورها بوده است. گره خوردگی مصرف انرژی و رشد اقتصادی، که برای کشورهای دارنده منابع سوخت فسیلی میزان همبستگی آن بیشتر از متوسط جهانی برآورد می شود، نگاه بلندمدت در حفظ و ارتقاء امنیت انرژی را برای ضمانت پایداری توسعه را مدنظر قرار داده است. در این مقاله قصد داریم به اختصار مفهوم امنیت انرژی را بررسی کرده و رابطه آن با توسعه پایدار کشورها را به بحث بگذاریم. همان طور که نشان دادیم، امنیت انرژی مفهومی پیچیده است که نیازمند ورود متخصصین و سیاست گذاران برای بومی سازی آن در مسیر اهداف کلان هر کشور است. لذا برای جمهوری اسلامی ایران نیز ورود به این عرصه بسیار حیاتی است و پیش بینی می شود در آینده نزدیک بیشتر مورد تفقد سیاست گذاران و تصمیم گیران صنایع انرژی کشور قرار گیرد.