سنجش، ارزیابی و تبیین محرک‏ها و موانع تجاری سازی علم و فناوری در دانشگاه (مورد مطالعه دانشگاه شاهد)

نویسنده:
پیام:
نوع مقاله:
مطالعه موردی (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
هدف

تجاری سازی علم و فناوری، از مهم ترین مصادیق نوآوری در علم و فناوری است که می تواند به این سوال مهم پاسخ دهد که چه افراد، سازمان ها و کشورهایی توانسته اند ایده و دانش را به محصول و ثروت تبدیل کنند و در این مسیر چه عواملی موثر بوده است. این پژوهش با هدف شناسایی وضعیت تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی، محرک ها و موانع تجاری شدن آنها اجرا و در شش مرحله برای دستیابی به اهداف و پاسخ گویی به سوالات تحقیق صورت پذیرفت.

روش شناسی

در این مطالعه که از نوع تحلیلی علم سنجی و از نظر هدف کاربردی است به منظور جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای در مرحله اول و پرسشنامه در پنج مرحله بعدی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را دو گروه متخصصان حوزه تجاری سازی و اعضای هییت علمی دانشگاه شاهد که حداقل دارای یک طرح پژوهشی بوده اند تشکیل داده اند. اطلاعات مربوط به عوامل موثر بر تجاری سازی از منابع کتابخانه ای و سایر داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. به منظور تحلیل داده های پژوهش از روش آماری آزمون میانگین و روش های تصمیم گیری چند شاخصه دیمتل و فرایند تحلیل شبکه ای استفاده شده است.

یافته ها

پس از مطالعه منابع علمی مربوط به حوزه تجاری سازی رویکرد تحلیل بازار به عنوان رویکرد مناسب ارزیابی پتانسیل تجاری طرح‏های پژوهشی انتخاب و به کمک این رویکرد بیش از 214 طرح پژوهشی اجراشده در دانشگاه از نظر پتانسیل تجاری سازی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که حدود 70 درصد طرح‏های پژوهشی دارای پتانسیل تجاری سازی بوده و 30 درصد آنها فاقد چنین پتانسیلی هستند. در ادامه با بررسی مطالعات و تحقیقات داخلی و خارجی درخصوص تجاری سازی، نزدیک به 120 مولفه اصلی و فرعی موثر بر تجاری سازی استخراج و مورد پالایش قرار گرفت که نهایتا تعداد 51 مولفه در قالب 13 عنوان عامل اصلی نام گذاری و در سه بعد فردی، سازمانی و نهادی دسته‏ بندی شدند.

نتیجه گیری

نتایج نظرسنجی خبرگان نشان دادند که عوامل شناسایی شده برای تجاری سازی مناسب و قابل قبول هستند. نتایج مربوط به بررسی روابط بین عوامل اصلی و ابعاد سه‏گانه که با اجرای تکنیک دیمتل انجام شد نشان داد که اثرگذارترین شاخص ها درخصوص عوامل موثر بر تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی به ترتیب شامل نگرش مدیریتی، برنامه ‏ریزی و سیاست گذاری، تسهیل و پشتیبانی، زمینه‏ سازی فرهنگی، عامل سیستمی، حمایت سازمانی، ساختار سازمانی و تامین و تجهیز می‏باشند و عوامل دیگر شامل دانش و آگاهی، توانمندی و مهارت، خلاقیت و نوآوری، ریسک‏پذیری و اعتماد در گروه شاخص های معلول قرار می گیرند. اولویت‏بندی عوامل موثر بر تجاری سازی با روش فرایند تحلیل شبکه‏ای انجام و مشخص کرد که عامل برنامه‏ریزی و سیاست گذاری بالاترین اولویت را به خود اختصاص می دهد و پس از آن عامل حمایت سازمانی، طرز نگرش مدیریت، زمینه‏ سازی فرهنگی، تسهیل و پشتیبانی، سیستم‏های سازمانی و سایر عوامل قرار دارند. بررسی وضعیت هر یک از عوامل موثر بر تجاری سازی از دیدگاه صاحبان طرح‏های ‏پژوهشی نشان داد که فقدان آنها به عنوان مانعی برای تجاری‏ سازی و وجود هر یک می‏تواند محرکی برای موفقیت محققان در تجاری‏ سازی نتایج طرح‏های پژوهشی باشد.

زبان:
فارسی
صفحات:
89 تا 124
لینک کوتاه:
magiran.com/p2128474 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!