پاسخ ویژگی های رویشی گیاه .L depressum Lycium به تنشهای شوری و خشکی منفرد و ترکیبی

گونه .L depressum Lycium تنها گونه درختچه ای بومی مستقر در مناطق شور و قلیایی ترکمن صحرا در استان گلستان کشور ایران است. در سالهای گذشته، تالشهای زیادی برای افزایش پوشش گیاهی منطقه با کشت گونه .L depressum. L صورت گرفته است تا از این طریق چالشهای ناشی از فرسایش آبی و بادی و همچنین ریزگرد با پیشبینی افزایش در آینده نزدیک، کاهش یابد. با این حال، کشت این گونه به طور کامل موفق نبوده است. با توجه به اهمیت و ظرفیتی که این گونه در زیست بوم منطقه دارد، به منظور درک اثرات جداگانه و ترکیبی تنشهای شوری و خشکی بر روی ویژگیهای رویشی این گونه، آزمایش گلخانهای در دیماه 6931 با سطوح مختلف شوری شاهد 4 دسیزیمنس، 64 ،44 ،94 و 44 دسیزیمنس بر متر با استفاده از محلول NaCl و سطوح مختلف خشکی شاهد آب معمولی، 42/0 ،20/0 ،52/0 و 6 مگاپاسکال با استفاده از محلول پلیاتیلن گالیکول 0000 و تیمارهای ترکیبی آنها در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کامال تصادفی بر روی قلمه های این گیاه صورت گرفت. آزمون تجزیه واریانس یک طرفه ANOVA و روششناسی سطح پاسخ RSM با هدف مقایسه تیمارهای مختلف شوری و خشکی و اثرات ترکیبی آنها بر ویژگیهای رویشی شامل تعداد برگ LN ،طول ریشه RL و ارتفاع گیاه PH استفاده شد. یافته ها نشان داد تنش خشکی اثر منفی بیشتری بر روی عملکرد گیاهی نسبت به تنش شوری دارد که به طور چشم گیری موجب کاهش تعداد برگ و توقف طول ریشه و ارتفاع گیاه شد 05.0<P .همچنین مشاهده شد که تیمارهای ترکیبی شوری و خشکی نسبت به حالت منفرد اثر منفی بیشتری بر عملکرد گیاهی دارد. علاوه براین، نتایج اختلاف معنی داری مابین اندامهای هوایی و زیرزمینی در خصوص تاثیرپذیری از تنش شوری و خشکی نشان داد بدین معنی که تعداد برگ و ارتفاع گیاه نسبت به طول ریشه اثرپذیری بیشتری داشتند. به طورکلی، اینگونه مشاهده شد که سطوح بالای شوری بیش از 90 دسیزیمنس بر متر و خشکی باالتر از 42/0 مگاپاسکال به طور منفی رشد اندامهای گیاهی را تحت تاثیر قرار میدهد که منجر به تولید گیاه و در برخی موارد حتی مرگ کامل گیاه میشود. در نهایت، این نتیجه حاصل شد که .L depressum.L نسبت به خشکی اثرپذیری بیشتری دارد تا تنش شوری. همچنین، میتوان از روش RSM به عنوان روشی دقیق به منظور تعیین بهینه ترین سطح تنش برای رشد و توسعه بهتر گیاه استفاده کرد.