شناسایی مولفه های سازمان اخلاقی از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

تحقق سازمانهای اخلاقی نیازمند شناسایی مولفه هایی است که بتوان براساس آنها بایدها و نبایدهای رفتاری را تعیین کرد. مولفه های اخلاقی براساس جهان بینی افراد معنا پیدا می کند و والاترین تعریف نسبت به اخلاق در جهان بینی اسلامی قابل مشاهده است؛ از این رو شناسایی مولفه های سازمان اخلاقی نیز براساس مکتب اسلام انجام شده است؛ بدین منظور با استفاده از تحلیل مضمون، آیات قرآن کریم و گزاره های نهج البلاغه مورد مطالعه و تدبر قرار گرفت و 68 مضمون پایه، 16 مضمون سازمان دهنده و دو مضمون فراگیر مشخص شد. مضمون فراگیر عوامل سازمانی شامل مضمونهای سازمان دهنده شایسته سالاری، آموزش اصول اخلاقی، تصمیم گیری مشارکتی، استفاده صحیح از منابع سازمانی، رعایت اعتدال، عدالت سازمانی، پیش بینی پذیری، ایجاد نظام تشویق و تنبیه براساس عملکرد و ایجاد واحدهای نظارتی را مورد توجه قرار داده است و مولفه های انسانی، مضمونهای سازمان دهنده رفتار شهروندی سازمانی، پرهیز از رفتارهای آمرانه، عملکرد اخلاقی، حفظ احترام افراد، رعایت حریم خصوصی افراد، حفظ عزت نفس، سوءاستفاده نکردن از پست و مقام را مدنظر دارد.