اثر منابع مختلف کودهای شیمیایی و آلی بر برخی مولفه های فیزیولوژیک ارقام مختلف برنج (Oryza sativa L.) در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثر منابع مختلف کودهای شیمیایی و آلی بر برخی مولفه های فیزیولوژیک ارقام مختلف برنج در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی شهرستان ساری در سال 1395 انجام شد. سه سطح تنش شامل تنش خشکی در شروع مرحله پنجه زنی، تنش خشکی در مرحله خوشه دهی کامل و شاهد (عدم تنش) به عنوان عامل اصلی و چهار منبع کودی شامل ورمی کمپوست، کمپوست آزولا، اسید هیومیک و کود شیمیایی N.P.K به همراه دو رقم طارم محلی و شیرودی به صورت فاکتوریل به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین ارقام طارم محلی و شیرودی از نظر عملکرد در سطوح تنش خشکی و منابع مختلف کودی وجود داشت. بیش ترین عملکرد شلتوک برای ارقام شیرودی و طارم محلی (به ترتیب برابر با 6577 و 3776 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری رایج حاصل شد و با اعمال تنش از میزان عملکردها کاسته شد، به ویژه با اعمال تنش خشکی در مرحله خوشه دهی که میزان عملکرد ارقام شیرودی و طارم محلی به ترتیب حدود 6/17 و 9/2 درصد کاهش یافت. مصرف اسید هیومیک، کمپوست آزولا و ورمی کمپوست به ترتیب منجر به افزایش 3/17، 7/13 و 8/8 درصدی عملکرد دانه برای رقم شیرودی و افزایش 9/7، 8/3 و 6/2 درصدی عملکرد برای رقم طارم محلی در شرایط تنش خشکی در مرحله پنجه زنی در مقایسه با کود شیمیایی N.P.K گردید. بیش ترین مقدار قندهای کل و احیا (به ترتیب برابر با 3/147 و 4/289 میلی گرم بر گرم) در شرایط تنش خشکی در مرحله آغاز پنجه زنی با مصرف اسید هیومیک برای رقم شیرودی به دست آمد. بنابراین با توجه به نتایج این تحقیق، کاربرد اسید هیومیک جهت حصول حداکثری عملکرد دانه ارقام برنج مورد مطالعه در شرایط تنش خشکی مناسب می باشد.