بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام آفتابگردان (Helianthus annus L.) جهت تعیین لاین های حساس و متحمل در شرایط تنش خشکی

به منظور تعیین لاین های حساس و متحمل آفتابگردان به تنش خشکی آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات دانه های روغنی کرج انجام شد. در این بررسی تعداد 12 لاین مختلف آفتابگردان از نظر خصوصیات مرتبط با تحمل خشکی غربال شده و دو لاین حساس و متحمل به خشکی شناسایی شد. به این منظور ابتدا لاین های اینبرد آفتابگردان در دو آزمایش جداگانه در شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار کشت شد. تنش خشکی از طریق قطع آبیاری در مرحله  2 تا 8 برگی انجام شد. صفات مورد بررسی شامل خصوصیات عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان از قبیل وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، درصد روغن، عملکرد دانه و عملکرد روغن می باشد. صفات مذکور به جز درصد روغن در سطح احتمال 1 درصد دارای اختلاف معنی دار بودند. پس از بررسی عامل های مورد آزمایش و تجزیه و تحلیل داده ها، نتایج به دست آمده از طریق بررسی درصد تغییر صفات مورد مطالعه، محاسبه شاخص های تنش (شاخص های تحمل به خشکی، حساسیت به خشکی) و رسم دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای ارقام، مشخص شد. در شرایط اعمال تنش، RGK46  و RGK41 به ترتیب دارای بیش ترین و کم ترین وزن هزار دانه در بین لاین های موجود بودند. هم چنین در خصوص تعداد دانه در طبق، RGK26 و RGK44 به ترتیب بیش ترین و کم ترین تعداد دانه را در طبق شامل بودند. از نظر عملکرد دانه نیز RGK26 و RGK41 بیش ترین و کم ترین عملکرد دانه در بوته را شامل شدند. در جمع بندی از عامل های مذکور و مقایسه صفات بین ارقام، می توان از بین 12 لاین مورد مطالعه لاین BGK221 را به عنوان لاین حساس و لاین RGK46 را به عنوان لاین متحمل معرفی نمود. هم چنین تعداد دانه در طبق با وزن هزار دانه و عملکرد روغن دارای همبستگی مثبت می باشد.