بررسی کاربرد سوپرجاذب بر برخی صفات فتوستنزی و فیزیولوژیک گندم در شرایط تنش خشکی

تنش خشکی یکی از عوامل مهم محدود کننده رشد و نمو گیاهان زراعی می باشد. این آزمایش به صورت کرت های یک بارخرد شده در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کلیبر در سال زراعی 1396 اجرا گردید. در این آزمایش تاثیر سه سطح تنش خشکی پس از 60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در کرت های اصلی و سه سطح صفر، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب در کرت های فرعی بر صفات فیزیولوژیکی گندم رقم میهن مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که برهم کنش تنش خشکی و سوپرجاذب بر هدایت روزنه ای، پایداری غشای سلولی، پرولین و شاخص کلروفیل برگ معنی د ار بود. نتایج مقایسه میانگین برهم کنش تنش خشکی و سوپرجاذب نشان داد که حداکثر میزان شاخص کلوفیل 70/6 درصد، هدایت روزنه ای 45/7 مول دی اکسیدکربن در متر مربع در ثانیه و پایداری عشای سلولی 25/48 درصد توسط تیمار 75 کیلوگرم در هکتار کاربرد سوپرجاذب در سطح تنش خشکی 60 میلی متر تبخیر حاصل شد. نتایج مقایسه میانگین تیمارها مشخص نمود که بیش ترین میزان تعرق 10/6 میلی مول آب در متر مربع در ثانیه، سرعت فتوسنتز 23/28 میکرومول دی اکسیدکربن در متر مربع در ثانیه، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II 894/0 و میزان دی اکسیدکربن روزنه ای 02/556 میلی مول دی اکسیدکربن در متر مربع در ثانیه مربوط به تیمار 60 میلی متر تبخیر و بیش ترین میزان کروبوهیدات های محلول 31/121 میکروگرم گلوگز در گرم وزن تر مربوط به تیمار 120 میلی متر تبخیر بود. استفاده از سوپرجاذب به طور معنی دار صفات فیزیولوژیکی نظیر سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای، شدت تعرق، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II و شاخص کلروفیل را افزایش داد. بنابراین، تیمار 60 میلی متر تبخیر و مصرف 75 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار به عنوان تیمار برتر برای دستیابی به بیش ترین میزان صفات فیزیولوژی گندم توصیه می گردد.