تغییر و تحول متنی نسخ دو مجلس تعزیه میرعزا در دو دهه 80 و 90 شمسی

تعزیه روایت حماسه ای مقدس اما خونین است که دو جبهه را به تصویر می کشد: یکی مسیر سقوط را طی می کند و دیگری صعود به سوی عرشیان و قدسیان را پیش گرفته است. نبردی در آن ترسیم م یگردد که در یک سویش شجاعت، ایمان و فداکاری قرارم یگیرد و در طرف مقابل همه تزویرها و شقاوت های شیطان قامت راست می کند. سرانجام این صحنه ها پیروزی خون بر شمشیر را به تماشاگران م یآموزد. تعزیه این زبان هنر نمایش دارای ده ها مجلس از راویان عاشق اهل بیت(ع) است که یکی از تحولات اساسی در فرایند نمایشی شدن سیر تحول ادبی آن، از مقتل به مجلس است. در ساخت و ترکیب اجرایی نمایش آیینی تعزیه خوانی و صورت بیانی و داستان گزاری وقایع تعزیه، عامل های فرهنگی تاثیر بسزایی دارند. یکی از نامبرداران این حوزه سید مصطفی کاشانی متخلص به میرعزا از تعزیه سرایان و تعزیه گردانان مشهور دوره ناصری است که نقش مهمی در تحول نسخ تعزیه ایران در دوره قاجار داشته و مجالس سروده شده توسط ایشان امروزه از اقبال بیشتری نسبت به نسخ مجالس تعزیه در زمینه های دیگر برخوردار است. در این پژوهش برای نخستین بار قصد داریم دو مجلس از شش مجلس تحقیق شده از نسخ تعزیه های سروده شده توسط سید مصطفی کاشانی را از منظر سیر تحول اشعار شمسی مورد بررسی قراردهیم. در ابتدا به این موضوع 90 و 80 در فردنسخه ها در دو دهه پرداخته ایم که نسخه مادر و اصلی توسط سید مصطفی کاشانی کدام نسخه بوده است و چه تغییراتی در آن ایجاد شده است. نتایج نشان داد که مجالس سروده شده توسط ایشان از اقبال بیشتری برخوردار بوده است و نیز بررسی ها مشخص کرد اضافه و حذف کردن به فردنسخه ها و ورود اشعار جدید بر روند روایتی مجلس تعزیه تاثیر گذاشته است و تلفیق مجالس تعزیه سروده شده سید مصطفی کاشانی با اشعار زمینه های دیگر تعزیه بر روند پیشرفت تعزیه اثر داشته است که همین مسئله یکی از آسیب های جدی در دو دهه گذشته بوده و باید حتما به این مقوله به طور جدی پرداخته شود چرا که پیشرفت این موضوع موجب از بین رفتن اشعار اصلی از متن و حتی یاد و خاطره شبیه خوانان در طی زمان خواهد شد.