بررسی ویژگی های هیدروژئوشیمیایی آب زیرزمینی آبخوان دشت نقده و شاخص آلودگی فلزات سنگین (HPI)

دشت نقده واقع در قسمت جنوب غربی دریاچه ارومیه دارای منابع آبی مناسب می باشد. طی سالیان اخیر، توسعه کشاورزی و افزایش واحدهای صنعتی همراه با دفع نامناسب فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی به رودخانه گدار، احتمال آلودگی آب زیرزمینی را افزایش می دهد. به منظور پایش منابع آب زیرزمینی این دشت درتیرماه سال آبی 96-1395، تعداد 33 نمونه آب از چاه های بهره برداری جمع آوری گردید و پارامترهای هیدروشیمیایی و غلظت عناصر اصلی، فرعی و فلزات سنگین (Fe، Mn، Zn، Al، As و Cr) آنها اندازه گیری شد. به منظور شناسایی منشا فلزات سنگین و منابع آلودگی زمین زاد و انسان زاد مرتبط با آنها، از دیاگرام های هیدروشیمیایی، آنالیزهای آماری، نقشه های توزیع مکانی و تفاسیر زمین شناسی استفاده گردید. نتایج نشانگر بالا بودن مقادیر برخی پارامترها همچون EC، و فلزات سنگین Fe، Mn وAl نمونه های آب زیرزمینی از مقدار استاندارد بین المللی (WHO) است. شاخص آلودگی فلزات سنگین (HPI) به منظور شناخت کیفیت کلی منابع آب زیرزمینی، بر پایه غلظت 6 فلز سنگین مورد استفاده قرار گرفت. نتایج رده بندی نشان دهنده کیفیت مناسب 70 % نمونه ها و کیفیت نامناسب 30 % نمونه ها بوده است. شاخص HPI کلی دشت نقده 24/23 بود که پایین تر از مقادیر بحرانی آن (100) می باشد. همچنین بیشترین شاخص آلودگی نقاط نمونه برداری شده با مقادیر 161، 220، 871 به عنوان تهدیدی برای سلامت انسان محسوب می گردد. غلظت بالای فلزات سنگین می توان مرتبط با انحلال سازندهای زمین شناسی، استخراج معدن سنگ آهن، فعالیت واحدهای صنعتی و تغلیظ عناصر در آب زیرزمینی در نتیجه تبخیر بالا در مناطق با عمق کم سطح ایستابی باشد.