کانسار سولفید توده ای آتشفشانزاد نه کوهی: نمونه ای از کانه زایی نوع بتورست در شمال غرب کرمان

کانسار مس نه کوهی در 40 کیلومتری شمال غرب کرمان، در پهنه ساختاری ایران مرکزی (بلوک بافق- پشت بادام) و در داخل توالی آتشفشانی- رسوبی پرکامبرین پسین- کامبرین پیشین رخ داده است. توالی میزبان کانه زایی بطور عمده شامل شیل سیاه، ماسه سنگ و داسیت (سری ریزو) می باشد. کانه زایی به صورت چینه کران (رگه- رگچه ای) و چینه سان (لایه ای) در3 افق معدنی مس دار و 2 افق غنی از آهن و منگنز رخ داده است. کانه زایی در منطقه معدنی نه کوهی دارای چهار رخساره کانه دار شامل رخساره رگه- رگچه ای، مجموعه دهانه ای، لایه ای و رسوبات گرمابی- بروندمی نواری آهن و منگنزدار می باشد. این کانه زایی حاوی کانی های اولیه پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، هماتیت و پیرولوزیت می باشد. دگرسانی سنگ دیواره به طور عمده دگرسانی کلریتی و کربناته- سریسیتی- سیلیسی را شامل می شود. براساس ژیوشیمی کانسنگ، در کانسار پهنه بندی فلزی مشاهده می گردد. با توجه به ویژگی های کانه زایی از جمله محیط تکتونیکی تشکیل، سنگ شناسی توالی میزبان کانه-زایی، ساخت و بافت، کانی شناسی، پهنه بندی فلزی و دگرسانی و مقایسه آنها با ویژگی های اساسی ذخایر سولفید توده-ای آتشفشانزاد، این کانه زایی بیشترین شباهت را با کانسارهای نوع سیلیسی کلاستیک فلسیک یا بتورست نشان می دهد.