تغییرات کانی شناسی فلوگوپیت طی فرآیند تولید کمپوست غنی شده

خاک لایه نازکی از سنگ های خرد شده و کانی ها است که سطح زمین را می پوشاند و حاصل برهمکنش اتمسفر، لیتوسفر، بیوسفر و هیدروسفر می باشد. شکل گیری، توسعه و عملکرد خاک بر پایداری اکوسیستم تاثیر می گذارد. ویژگی های منحصر به فرد خاک، آن را به یکی از موضوعات کلیدی در علوم زمین تبدیل کرده است. کانی ها جز مهمی از محیط خاک می باشند که بر بسیاری از ویژگی های خاک مانند ظرفیت نگهداری آب در خاک و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک اثر می گذارند. هوادیدگی کانی ها یک فرآیند غالب در خاک است که عناصر غذایی را از ساختار مواد معدنی به فرم قابل جذب برای گیاهان در می آورد. کانی های میکایی از اجزای معمول خاک، رسوبات و مواد معدنی می باشند. مطالعات متعددی به بررسی خصوصیات کمپوست غنی شده با ترکیبات معدنی پرداخته اند. اما تاکنون مطالعه ای به بررسی روند تغییرات کانی های موجود در این ترکیبات نپرداخته است. به همین دلیل، این مطالعه با هدف بررسی سرعت هوادیدگی کانی فلوگوپیت در اندازه رس موجود در کمپوست غنی شده با فلوگوپیت در طی زمان های مختلف انجام شد.

تیمارهای آزمایش شامل دو سطح کانی فلوگوپیت (0، 20% وزنی) و 4 بازه زمانی (45، 90، 135 و180 روز) در 3 تکرار می باشند. میزان 20 گرم مخلوط (کود گاوی + کانی) برای هر پتری دیش در نظر گرفته شد. در هر یک از بازه های زمانی 6 پتری دیش خارج گردید و محتویات در آون 30 درجه سانتی گراد خشک شده و پس از پودر شدن از الک 2 میلی متری عبور داده شد. پس از آماده سازی محتویات پتری دیش ها، مقدار کربن آلی به روش اکسیداسیون تر و مقدار نیتروژن کل نیز بر اساس روش کلدال اندازه گیری شد. مطالعه تغییرات کانی های رسی با استفاده از روش پراش پرتو ایکس صورت گرفت.

نتایج الگوهای پراش نگاشت پرتو ایکس بخش رس نشان داد که در طی فرآیند کمپوستینگ، فلوگوپیت به کانی ورمی-کولایت و تا حدی اسمکتایت تبدیل شده است. میزان این تبدیل در ابتدای فرآیند با توجه به نیمه پوسیده بودن کود گاوی با سرعت بیشتری صورت گرفته و به مرور زمان با نزدیک شدن به انتهای فرآیند کمپوستینگ، سرعت تبدیل (هوادیدگی) به یک میزان ثابتی می-رسد. تغییرات کانی شناسی با تغییرات زمانی نسبت C/N طی فرآیند کمپوستینگ هماهنگ است. نسبت C/N نیز در ابتدای کمپوستینگ با شیب زیادی کاهش یافته و با گذشت زمان به میزان ثابتی می رسد.

به طور کلی نتایج حاکی از آن است که افزایش عناصر قابل استفاده همچون پتاسیم در کمپوست های غنی شده با میکا در حقیقت به واسطه هوادیدگی کانی میکایی موجود در آن ها می باشد بطوریکه سرعت هوادیدگی این کانی نیز تحت تاثیر فعالیت های میکروبی قرار گرفته است.