ارزیابی سطوح توسعه ‏یافتگی با استفاده از تکنیک‏ های تصمیم‏ گیری چندمعیاره در بخش ‏های استان گیلان

امروزه، تعیین و شناسایی سطوح توسعه‏ یافتگی اصلی مهم در تدوین سیاست‏ها و برنامه ‏های توسعه محسوب می‏شود و نتایج آن به‏ عنوان راهنمایی سودمند توسط سیاست‏ گذاران و برنامه‏ ریزان در جهت شناسایی محرو م‏ترین و توسعه یافته ‏ترین مناطق استفاده می‏گردد. در راستای این مهم، ارزیابی سطوح توسعه ‏یافتگی بخش‏های استان گیلان لازم و ضروری به ‏نظر می‏رسد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری همه بخش‏های استان گیلان (43 بخش) است که براساس 298 متغیر و 93 شاخص در پنج گروه شاخص ترکیبی (محیطی- اکولوژیک، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، نهادی، و کالبدی) رتبه ‏بندی شده ‏اند. شاخص‏های مورد مطالعه با استفاده از آخرین داده ‏های موجود سرشماری نفوس و مسکن سال 1390 استان گیلان جمع ‏آوری، با روش تقسیم بر میانگین استاندارد، با بهره ‏گیری از مدل مولفه اصلی هم‏وزن، و سپس با استفاده از روش‏های تاکسنومی ‏عددی، تحلیل خوشه ‏ای، تحلیل سلسله‏ مراتبی، تاپسیس، موریس، و تحلیل شبکه رتبه‏ بندی شده ‏اند و با تحلیل نتایج بخش‏ های استان در پنج گروه توسعه ‏یافتگی بالا (10 بخش)، توسعه ‏یافتگی متوسط (7 بخش)، گذار به توسعه ‏یافتگی (8 بخش)، محروم (9 بخش)، و محرومیت شدید (9 بخش) سطح ‏بندی شده ‏اند و جایگاه هر یک از بخش‏ها در سطوح توسعه با بهره ‏گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص شده است. درنهایت، با مقایسه سطوح توسعه‏ یافتگی در سال‏های 1385 و 1390 نشان داده شده است در طی این دوره پنج ‏ساله از تعداد بخش‏های موجود در سطوح محرومیت شدید و محروم کاسته و به تعداد بخش‏های موجود در سطح بالای توسعه ‏یافتگی افزوده شده است.