شاخصه های شناخت روایات تقیه سیاسی

یکی از سیاست های کاربردی ایمه -علیهم السلام- در زمینه حفظ تشیع واسلام تقیه است. تقیه دربرخورد با دولت و خلیفه حاکم، تقیه سیاسی نامیده می شود و در بعد گفتاری و از طرف اهلبیت علیهم السلام به روایات تقیه سیاسی تعبیر می شود. اگرچه دررابطه با تقیه، اهداف و انواع آن پژوهش هایی انجام گرفته اما در رابطه با تقیه سیاسی تعریف دقیق و ملاک های مشخص ارایه نشده است. شناخت ملاک های تقیه سیاسی در بازشناسی ظهور کلام اهلبیت و مراد واقعی آنان نقش به سزایی ایفا می کند. این مقاله در پی پاسخ به این سوال است که آیا برای روایات تقیه سیاسی شاخصه هایی وجود دارد که به وسیله آن بتوان روایات تقیه سیاسی را از روایات دیگر تشخیص داد؟ نگارنده دراین پژوهش با بررسی های لغوی و روایی تعریف جامعی از تقیه سیاسی ارایه داده و با مراجعه به متون روایی و منابع تاریخی شاخصه هایی از قبیل تصریح به تقیه ای بودن روایت، شرایط زمانی صدور روایات، روایات مدح خلفا، مخالفت با عقاید مسلم شیعه، عنوان خاص در روایات و تخریب اصحاب معرفی کرده است. نتیجه بررسی حاضر این است که با شناخت تاریخی و شرایط سیاسی زندگی اهلبیت علیهم السلام می توان به ملاک های مشخصی برای تشخیص روایات تقیه ای سیاسی دست یافت و در جهت الگوگیری از ایمه به آن ها تمسک کرد. ملاک ها و مستندات پیش گفته در مقاله بطور تفصیلی مورد بررسی قرارگرفته است.