تبارشناسی مفهوم حق ازدواج در اعلامیه جهانی حقوق بشر و مقایسه تطبیقی آن با مفاد اعلامیه قاهره در باره حقوق بشر در اسلام

در میان مباحث حوزه حقوق بشر موضوع حق ازدواج و اجزاء آن از بیشترین حساسیت و تفسیرپذیری فرهنگی برخوردار است. این حقیقت، خود را در جریان تدوین ماده 16 اعلامیه جهانی حقوق بشر درباره حق ازدواج و خانواده نشان داده است. ازاین رو، می توان گفت که تبارشناسی مفهوم حق ازدواج در اعلامیه جهانی می تواند نشان دهد که طرح دیدگاه های کشورهای اسلامی و سایر کشورهایی که ورودشان به مباحث حقوق بشر از زاویه دینی بوده است تا چقدر در شکل گیری مفاهیم اعلامیه موثر بوده است. از آنجا که موضوع حق ازدواج را نخستین بار اعلامیه جهانی حقوق بشر وارد ادبیات بین المللی حقوق بشر کرد، این مسئله حایز اهمیت است که بررسی شود که دیدگاه این اعلامیه درباره این مفهوم چیست و تفسیر این دیدگاه براساس سیر مذاکرات تدوین ماده 16 چگونه است. هرچند که کشورهای اسلامی در اواسط قرن بیستم میلادی از انسجام و اتفاق نظر زیادی برای طرح ایده ها و دیدگاه های مشترک برخوردار نبودند، اما این کشورها در اواخر این قرن توانستند در قالب اعلامیه قاهره درباره حقوق بشر در اسلام دیدگاه مشخصی را درباره مسئله حقوق بشر ارایه نمایند. در این مقاله دیدگاه کشورهای اسلامی در جریان مذاکرات اعلامیه و نیز تعریف منعکس شده در اعلامیه قاهره درباره حق ازدواج با آنچه در متن نهایی اعلامیه جهانی حقوق بشر قرار گرفت، به طور تطبیقی مقایسه شد.