بررسی تطبیقی شاخص وجدانی بودن شخصیت از منظر نهج البلاغه و روان شناسی

وجدانی بودن، استعداد ویژه ای است که خداوند در نهاد بشر قرار داده است تا در کنار دیگر تجهیزات، عهده دار کنترل، تنظیم و هدایت تکانه ها گردد. موضوعی که دو روان شناس مک کری و کوستا ، در طرح 5 عاملی شخصیت به بخشی از آن تحت عنوان شاخص وجدانی بودن  پرداخته اند و رویه هایی را جهت شناسایی این شاخص پیشنهاد نموده اند. تطبیق دو دیدگاه نهج البلاغه و روان شناسی می تواند چشم انداز دقیق و اثربخشی را به وجود آورد.هدف این پژوهش بررسی تطبیقی رویه های شاخص وجدانی بودن شخصیت از منظر نهج البلاغه و روان شناسی است. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، شاخص وجدانی بودن از منظر نهج البلاغه بر اساس مدل پنج عامل شخصیت مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد جامع نگری در تعیین مقیاس های این شاخص مهم ترین وجه تشابه دو دیدگاه است و مهم ترین تفاوت ها این است که در نظریه روان شناسی، به واسطه غفلت از ارتباط انسان با خداوند، نگاهی انسان محورانه ارایه شده است و بهزیستی فردی و اجتماعی محور قرار دارد. درحالی که نهج البلاغه ضمن توجه به بهزیستی مادی، و طرح مسئله در ابعاد وسیع تر، نگرشی خدامحورانه دارد و به تعالی روحی و ارتباط با خدا توجه ویژه دارد. با توجه به نتایج تحقیق ارتباط و پیروی از فرامین الهی نه تنها کمک کار این شاخص است بلکه پشتوانه و ضامن دوام آن خواهد بود.