معرفی و بررسی دیوان ملاحسن حافی هروی

ملاحسن حافی هروی متوفای 1304 هجری قمری، از شاعران دوره قاجاری است. دیوان اشعار به جای مانده از وی شامل سه نسخه در کتابخانه های ایران و دربردارنده 2112 بیت شعر در قالب مثنوی، غزل، قصیده، ترجیع بند، دوبیتی و تک بیتی است. قالب مسلط دیوان اشعار وی غزل است. سبک ادبی رایج در اشعارش، سبک بازگشت ادبی است. وی در زبان بیشتر به سبک خراسانی و در محتوا به سبک عراقی بازگشت نموده و کوشیده سبکی مابین این دو ارایه بدهد. تقلید وی از اشعار مولانا و حافظ و سعدی کاملا مشهود است. وی برای ایجاد موسیقی در اشعارش، از انواع عوامل موسیقی ساز بیرونی (وزن)، کناری (قافیه و ردیف)، درونی و معنوی، و نیز صنایع بدیعی و انواع صور خیال بهره می جوید تا شعری موزون و آهنگین و خیال انگیز پدید آورد. وی شاعری است شیعه مذهب و دلبستگی اش به خاندان اهل بیت(ع)، به خصوص علی(ع)، در اشعارش منعکس شده است. وی در اشعارش خودش را طرفدار فرقه خاصی نمی داند، اما در تفکر از اندیشه وحدت وجودی و انسان کامل ابن عربی متاثر است. در این پژوهش، ضمن معرفی نسخه های خطی دیوان اشعار وی، ویژگی های رسم الخطی، ویژگی های سبکی اعم از زبانی، فکری و بیانی دیوان وی بررسی شده و مختصری به زندگی وی اشاره می شود.