بررسی اثر همگرایی و واگرایی در آبگیرهای جانبی با مدل آزمایشگاهی و مدل ریاضی CCHE2D

از جمله نکاتی که باید در طراحی عمومی آبگیرها به آن اشاره کرد مواردی نظیر: تامین کردن آب به میزان مطلوب در هر زمان، برای رفع نیازها، بدون درنظر گرفتن دبی رودخانه است، مشروط بر آنکه نیازها از جریان رودخانه تجاوز نکنند. با توجه به کمبود اطلاعات لازم در این زمینه و اهمیت پدیده انتقال رسوب به آبگیرهای جانبی در قوس رودخانه ها، هدف اصلی تحقیق حاضر بر شناخت دقیق این مکانیزم استوار است. بدین منظور با بهره گرفتن از مدل فیزیکی، اثر ترکیب همگرایی و واگرایی در آبگیرهای جانبی در پدیده انتقال رسوب مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتایج نشان داد، با همگرا کردن فلوم آزمایشگاهی، دبی انحرافی به آبگیر افزایش پیدا کرده است. هرچه انتهای فلوم تنگ تر شده و همگراتر شود باعث افزایش بیشتر دبی انحرافی می شود، به طوری که با همگرا کردن فلوم به اندازه (b/B) 75/0 و 5/0 به ترتیب باعث افزایش 6/13 و 75 درصد دبی انحرافی به آبگیر می شود که می‎توان علت آن را تنگ شدگی و انسداد جریان و پس زدن جریان به آبگیر دانست. برخلاف همگرایی با واگرا کردن فلوم نتایج عکس شده، به عبارتی با واگرا کردن فلوم دبی ورودی به آبگیر کاهش پیدا کرده است. هر چه انتهای فلوم بازتر شده و واگراتر شود باعث کاهش بیشتر دبی انحرافی می شود. با واگرا کردن فلوم به اندازه (b/B) 75/0 و 5/0 به ترتیب باعث کاهش 9/21 و 8/31 درصد دبی انحرافی به آبگیر می شود. به طور متوسط درصد دبی انحرافی به آبگیر با زاویه 30، 60 و 90 درجه به ترتیب 2/13، 2/15 و 5/11 درصد است. همچنین نتایج شبیه سازی با مدل CCHE2D نزدیک به نتایج مدل فیزیکی است. شبیه سازی آبگیر در قوس همگرا 4/9 درصد خطا و شبیه سازی آبگیر در قوس واگرا 9/11 درصد خطا نسبت به مدل فیزیکی دارد که قابل قبول است.