شناسایی عوامل موثر در تعیین نام نویسندگی از دیدگاه محققین دانشگاه علوم پزشکی تبریز: یک مطالعه کیفی

تعیین درست نام نویسندگان و مشارکت کنندگان در اثر علمی یکی از ابعاد مهم مالکیت معنوی است و نقش مهمی در سنجش علمی بروندادهای علمی کشورها ، سازمان ها و افراد دارد. ازاین رو هدف اصلی این مطالعه شناسایی عوامل موثر در تعیین نام نویسندگی از دیدگاه محققین دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود.

مطالعه حاضر به روش تحقیق کیفی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. جامعه پژوهش را اعضای هییت علمی، سردبیران و ویراستاران مجلات، هییت داوری مقالات و پایان نامه ها، محققین، پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تشکیل دادند. حجم نمونه پژوهش به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. با 27 نفر از افراد واجد شرایط مصاحبه انجام یافت. چارچوب راهنمای مصاحبه این مطالعه بر پایه ی تحقیق دلوین و گری بنا شد. برای تجزیه وتحلیل یافته ها از نرم افزار MAXQDA v10 استفاده شد.

یافته های به دست آمده در رابطه با شناسایی عوامل موثر در تعیین نام نویسندگی نشان داد، اکثریت مشارکت کنندگان بر این عقیده بودند که علاوه بر ذکر نام افرادی که شرایط کسب عنوان نویسندگی را دارا هستند، عواملی دیگر (بر اساس قوانین و عرف حاکم بر جامعه)، شامل روابط بین افراد، مقام ها و منسب های افراد، تسهیل شدن چاپ مقاله، مسایل مادی و قرارداد فرضی بین افراد، سبب می شود نام یک سری افراد دیگر در مقاله گنجانده شود.

بررسی نتایج این مطالعه چنین نگرانی ایجاد می کند که مسئله روابط و منافع بین افراد در درازمدت ممکن است باعث شود اصل کیفیت و ارزش های علمی محققان و آثار علمی نقض شوند.