چگونگی بازتاب شهر تهران در آثار سینمایی قبل از انقلاب اسلامی از منظر جامعه شناسی هنر

براساس نظریه های جامعه شناسی هنر و سینما برای شناخت بهتر جامعه و گروه های اجتماعی آن می توان از تحلیل آثار هنری و سینمایی استفاده کرد. در این مقاله شهر تهران از منظر جامعه شناسی هنر که زیرمجموعه آن جامعه شناسی سینما است، در تجربه دیداری و پدیداری سینمای قبل از انقلاب تحلیل می شود. با مروری عمیق تر در سینمای ایران در دهه 40 و 50 خورشیدی تلاش شده تا دگرگونی های شهر و دگردیسی های رفتارها و هنجارهای فرهنگی اجتماعی و اقتصادی و تاثیر آن ها بر رفتار و هنجارهای شهری، از طریق سینمای این دوران و فضای شهری در فیلم های ساخته شده، به روش نشانه شناسی بازخوانی و تحلیل شود. این مطالعه از خلال تفسیر دو فیلم که از تاثیرگذارترین فیلم های دو دهه 40 و 50 خورشیدی (رضا موتوری و گوزن ها) قرار می گیرند، به انجام رسیده است. از آنجایی که منتخبی از آثار مطرح در سینمای قبل انقلاب در این مقاله تحلیل و تفسیر می شوند، با مفروض دانستن جایگاه شناختی برای سینما، هم می توان به مسایل شهری رایج در این دوره تاریخی خاص پی برد و هم از بخشی از ذهنیت، ناخودآگاه اجتماعی و همچنین واکنش عمومی شهروندان تهرانی در مواجهه با این شهر، آگاهی یافت.