ماهیت و چرایی شورش سپهسالار انر در دوره سلطان برکیارق

شناخت تاریخ ایران در دوره سلجوقیان، به علت حضور و تاثیر نیروی جدیدی به نام قبایل ترکمن، از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ زیرا آنها در شکل گیری و سرنوشت این حکومت نقش مهمی ایفا کرده اند. از زمان تشکیل حکومت سلجوقیان، تعارض دو شیوه ملک داری موجب چالش ها و منازعه هایی میان آنها شد. از یک سو، دیوان سالاران ایرانی خواهان حکومت متمرکز بودند و از دیگر سو، امرای نظامی و روسای قبایل ترکمن و مدعیان قدرت، طرفدار متمرکزنبودن قدرت بودند. این مسئله تشکیل جناح بندی هایی را در ساختار قدرت حاکم باعث می شد. مرگ نظام الملک، معمار نظریه حاکمیت متمرکز در حکومت سلجوقیان، مجال مناسبی برای امرای نظامی بود تا برای کسب قدرت تلاش کنند و امیر انر نخستین قربانی این تلاش بود.پژوهش حاضر در پی آن است تا ماهیت و علت های شورش انر علیه سلطان برکیارق را روشن کند و مشخص کند چه عواملی در اقدام انر تاثیرگذار بوده است. روش و رویکرد این پژوهش توصیفی تحلیلی و براساس منابع کتابخانه ای است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد امیر انر نماینده گروهی از امرای نظامی بود که قصد داشتند در جناح بندی های پس از مرگ سلطان ملکشاه و خواجه نظام الملک وارد شوند و قدرت خود را افزایش دهند. هرچند سرنوشت و تقدیر نیکی نصیب انر نشد، شورش او سرآغاز تحولات اساسی در ساختار قدرت و حاکمیت سلجوقی شد.