نقش عوامل فرهنگی بر تحول لباس زنان از سلطنت ناصرالدی نشاه تا پایان دوره قاجار

مقاله حاضر پژوهشی کیفی و مطالعه ای موردی است که باهدف آشنایی با عوامل تاثیرگذار بر تغییر رمزگان فرهنگی در دوره قاجار و شناسایی تحولات در زمینه لباس زنان این عصر به مثابه یکی از مظاهر فرهنگی ایران عهد قاجار انجام گرفته است و با استفاده از نظریه تغییر فرهنگی روبرت وسنو، در پی پاسخ به این پرسش است که در دوره قاجار از عهد ناصرالدین شاه به بعد چه تحولاتی در لباس زنان قاجار ایجاد شد؟ و چه عواملی این تغییرات را تعیین نمودند؟ نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد، دو رویداد تاریخی؛ حکومت ناصرالدین شاه و انقلاب مشروطه به مثابه نقاط عطفی درتاریخ قاجار، رمزگان فرهنگی، از جمله لباس زنان قاجار را دستخوش تغییرات اساسی ساختند. بنابراین می توان گفت، حرکت بسوی نوگرایی، ملی گرایی با دو گرایش باستان گرایی و غرب گرایی را به چالشی مهم برای جامعه آن وقت بدل ساخت که در نهایت به هژمونی ملی گرایی غربگرا و رواج کامل لباس اروپاییان در میان زنان قاجار در دوران احمد شاه انجامید. نخست ناصرالدین شاه که خود از حامیان اصلی مدرنیته بود و پس از آن انقلاب مشروطه به زنان مجالی داد که با مقایسه خود با زنان غربی نیازهایشان را مطرح کنند و پوشش و حجاب زنان نیز از این قاعده مستثنی نبود.