کانون های تولید گرد و غبار در نیمه غربی و جنوبی ایران: داده های ماهواره ای و اطلاعات میدانی

فرسایش بادی از مهمترین فرآیندهای بیابانزایی در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود. این فرآیند سبب تخریب اراضی، خاک، منابع آب و غیره می شود. پدیده گرد و غبار گرد و غبار بعنوان یکی از مهم ترین پیامدهای فرسایش بادی در سطح ایران و جهان و بویژه در منطقه غرب و جنوب غرب کشور مطرح است. ازاین رو پژوهش حاضر بر اساس ترکیبی از روش ها و داده های میدانی، سنجش از دوری، اقلیمی و فیزیوگرافی بمنظور شناسایی کانون های داخلی مولد گرد و غبار در نیمه غربی کشور انجام شده است. بر اساس نتایج آماری بیشینه رخداد گرد و غبار برای منطقه مورد مطالعه طی سال های 2008، 2009 و 2012 ثبت شده است. در مقیاس ماهانه، ماه های می، ژوین و جولای از بیشترین رخداد گرد و غبار برخودارند. در مقیاس ساعتی، بیشینه رخداد گرد و غبار برای ساعت های 9 صبح الی 18 بعدظهر به وقت محلی رخ میدهد. ردیابی مسیر گرد و غبارهای ورودی نشان داد که طی دوره گرم سال بیشترین گرد و غبارهای ورودی با جهت شمال غربی - جنوب شرقی و غربی-شرقی و در دوره سرد بویژه در اواخر دوره با جهت جنوبی - شمالی منطقه مطالعاتی را تحت تاثیر قرار می دهند. تهیه نقشه کاربری و بررسی تغییرات آن بیانگر کاهش سطح مناطق آبی، پوشش گیاهی و افزایش اراضی بایر خاکی در سال 2015 نسبت به سال 2000 می باشد. این ویژگی ها بهمراه خصوصیات فیزیوگرافی چون فرسایش پذیری زیاد سازندها، وجود خاک های شور و باتلاقی، رطوبت کم خاک، تغییرات زیاد کاربری سسب شناسایی مناطق مستعد و پتانسیل تولید گرد و غبار برای استان های هدف شد. این مناطق برای بیشتر استان های هدف در قسمت های غربی و جنوب غربی قرار دارد.