بین المللی شدن آموزش عالی و آینده ی همگرایی کشورهای اسلامی

در طول تاریخ تمدن اسلامی عوامل متفاوت و متعددی در گسترش همگرایی یا واگرایی کشورهای اسلامی نقش آفرین بوده و این موضوع به یکی از عوامل اصلی تعیین کننده ی سرنوشت تمدن اسلامی تبدیل شده است. گسترش مراودات علمی میان کشورهای اسلامی از یک سو و همکاری میان کشورهای اسلامی و غیراسلامی از سوی دیگر بر چگونگی شکوفایی علمی و فناورانه در حوزه ی تمدن اسلامی تاثیرگذار بوده است. در این مقاله تلاش شده است از منظر آینده نگری و با نگاه کلان به روندهای تاریخی، موضوع چگونگی تحقق آینده ی مطلوب تمدن اسلامی بر پایه ی گسترش مراودات علمی بین المللی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. ادعای اصلی مطرح شده در این اثر آن است که همکاری های علمی بین المللی زمینه ی مناسبی برای دستیابی به فهم میان فرهنگی را در فضای تعامل کشورهای اسلامی با یکدیگر مهیا می سازد. این شیوه ی فهم و شناخت بر تعمیق و گسترش روابط میان کشورهای اسلامی تاثیرگذار بوده و این موضوع تعیین بخش چگونگی دستیابی به سرنوشت مطلوب تمدن اسلامی است. روش های استفاده شده در این اثر عبارتند از: بهره مندی از کلان نگری تاریخی (Macro Historian) به منظور بررسی کلان روندهای تاریخی همکاری های علمی در تمدن اسلامی، تحلیل روند به منظور بررسی وضعیت کنونی همکاری های علمی کشورهای اسلامی و سناریونگاری به منظور ارایه ی تصویری از آینده های بدیل پیش روی تمدن اسلامی در سایه ی همکاری های علمی بین المللی. نتایج اصلی حاصل از این مطالعه عبارتند از: وجود مزیت های نسبی بسیار برای گسترش و تعمیق همکاری های علمی بین المللی میان کشورهای اسلامی؛ واگرایی شدید میان کشورهای اسلامی در عرصه ی همکاری های علمی بین المللی؛ غرب گرایی و داشتن اسطوره ی غرب مدینه ی فاضله در میان اندیشمندان، محققان و متخصصان کشورهای اسلامی؛ لزوم تقویت درگاه های (Hub) همکاری های علمی میان کشورهای اسلامی؛ لزوم انعقاد پیمان های بین المللی در عرصه ی همکاری های آموزشی، پژوهشی و فناورانه میان کشورهای اسلامی.