برساخت معنایی نهاد خانواده و ترکیب بندی آن در فضای رسانه ‎ای؛ تحلیل فرهنگی-اجتماعی برنامه های ماهواره ای فارسی زبان

در رابطه با برنامه های ماهواره ای، آنچه که کمتر بدان پرداخته‎شده، تحلیل علمی اثرگذاری‏ های ضمنی و تدریجی برنامه‎های مذکور بر فرهنگ و حیات اجتماعی مخاطبان بوده‎است. برای دریافت چنین تصویری باید پرسش‏هایی را در نظر داشت، از جمله این‎که در این سریال‏ها چه رمزگانی نهفته ‏است؟ چه ایده ای بر آن‏ها مسلط است؟ از چه ترکیب بندی تشکیل شده‏اند؟ و راهبرد فرهنگی اتخاذ شده آن‏ها چیست؟ هدف اصلی از پژوهش حاضر پاسخ‏گویی به سوالات فوق در ارتباط با خانواده ‏است. در این راستا برای تحلیل نظری موضوع از نظریات هژمونی گرامشی، نظریه کاشت و نظریه برجسته سازی استفاده گردید. در بخش میدانی مطالعه نیز از روش تحلیل محتوا برای واکاوی مضامین نهفته در یکی از سریال‏های پرمخاطب ترکی (عمر گل لاله) استفاده ‏شد. نتایج پژوهش نشان می ‏دهد این مجموعه سریال با برجسته نمودن عناصری مانند روابط عاشقانه-جنسی، رابطه نامشروع، داشتن فرزند نامشروع، خیانت به همسر، طلاق و ازدواج های متنوع درصدد برساخت ترکیب بندی جدیدی از خانواده مغایر با معیارهای جامعه اسلامی ایرانی است. این سریال ضمن برجسته‏ ساختن عناصر این ترکیب بندی جدید درصدد گسترش و ترویج آن از طریق استهزاء باورهای فرهنگی بینندگان و القای هم‏زمان ترکیب بندی مذکور به‏ عنوان جایگزین مناسب به ایشان است. در نتیجه راهبرد فرهنگی اتخاذشده در این سریال، «اصالت زدایی از خانواده» بوده ‏است.