تحلیل سری زمانی فرونشست زمین در غرب استان تهران (دشت شهریار) و ارتباط آن با برداشت آب های زیرزمینی با تکنیک تداخل سنجی راداری

فرونشست زمین به مثابه یکی از انواع مخاطرات طبیعی و زمین شناسی به شمار می آید که می تواند به طور طبیعی یا براثر فعالیت های انسانی همچون برداشت درازمدت آب زیرزمینی و کشاورزی سنتی حاصل شود. در دو دهه اخیر پیرو رخداد تغییرات اقلیم و خشکسالی های پیاپی از یک سو و نیز مدیریت غیر اصولی منابع آب، برداشت بی رویه آب های زیرزمینی و رشد فزاینده جمعیت، سبب رخداد فرونشست در استان تهران به ویژه منطقه دشتی واقع در غرب استان شده است. به طور کلی هدف از پژوهش حاضر پایش و اندازه گیری فرونشست زمین با استفاده از رویکرد تداخل سنجی راداری و همچنین تحلیل و بررسی ارتباط بین تغییرات سطح آب های زیرزمینی و فرونشست زمین در غرب استان تهران است. بدین منظور از سری زمانی تصاویر ماهواره ENVISAT-ASAR از سال 2003 تا 2010 بهره گرفته شد. به منظور تحلیل سری زمانی جابه جایی سطح زمین و تولید نقشه متوسط نرخ جا به جایی، از الگوریتم زیرمجموعه خط مبنای کوتاه (SBAS) استفاده شد. نتایج تحلیل سری زمانی داده های تداخل سنجی نشان دهنده رخداد فرونشست به صورت پیوسته در زمین های کشاورزی منطقه است که سرعت میانگین تغییر شکل درراستای خط دید ماهواره حاصل از تحلیل سری زمانی، جابه جایی را با نرخ متوسط 10- سانتی متر و حداکثر 27- سانتی متر در سال در منطقه دشتی نشان می دهد؛ همچنین نتایج حاصل از بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی در وازده چاهک مشاهداتی برای بازه زمانی مورد بررسی در منطقه مورد مطالعه نیز نشان دهنده کاهش به طور متوسط 0/5 تا 1/5 متری سطح آب در آبخوان منطقه است. همبستگی کلی بین تغییرات سطح آب زیرزمینی و میزان فرونشست، معادل 89/45% تخمین زده شد که نشانگر وابستگی رخداد فرونشست و برداشت آب های زیرزمینی در منطقه است.