زیبایی شناسی تقابل های دوگانه در غزلیات عطار

گرچه زیبایی و زیبایی شناسی از روزگاران کهن با عناوین گوناگون، میان ملل مختلف مطرح بوده است، اما پیشینه علمی آن به اوایل سده هجدهم باز می گردد. با وجود ملاک های گوناگون زیبایی شناسی، اغلب زیبا شناسان بر زیبایی شعر به عنوان یک هنر متعالی هم عقیده اند. در این میان، غزلیات عطار نیز از این قاعده مستثنی نیست و بخش عمده ای از زیبایی های آن در کاربرد هنری تقابل ها است. در تقابل کلماتی که از لحاظ مفهوم با هم در تناقض اند، ابزار زیبایی و معرفت قرار می گیرند. از این رو می توان تقابل های غزل های عطار را با تکیه بر اصول علم بیان و بدیع بررسی نمود. نتیجه این بحث نشان می دهد گسترده ترین نمایش تقابل های عطار در علم بیان، در ساختار تشبیه نموده شده که دلیل آن ملموس و حسی نمودن تجربه های عرفانی است و کمترین بسامد از آن استعاره است. در حوزه فن بدیع، گذشته از تضاد که بیش ترین کاربرد را دارد، به جهت عرفانی بودن زبان عطار، پارادوکس هم مورد توجه او بوده است. در این میان، تلمیح نیز کمترین آن را دارد. داده های پژوهش به شیوه کتابخانه ای فراهم آمده و با روش تحلیلی و توصیفی پردازش شده است.