بررسی عوامل موثر بر عود سل در جنوب شرق ایران در سال های 97-1390 : مطالعه مورد- شاهدی لانه گزیده

با وجود درمان موثر، رخداد عود در بیماران مبتلا به سل یکی از مهم ترین چالش های درمان است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل خطر مرتبط با عود این بیماری طراحی شد.

در این مطالعه مورد- شاهدی لانه گزیده، تعداد 202 بیمار با عود سل و 202 شاهد همسان شده  از نظر سن، جنس و محل سکونت، از هم گروه بیماران مسلول سال های 97-1390 در استان سیستان وبلوچستان انتخاب و بررسی شدند. داده ها با استفاده از پرونده ها و مصاحبه جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل از آزمون های t مستقل، مربع کای و رگرسیون لجستیک چندگانه شرطی استفاده شد.

سابقه مصرف مواد (1/6=OR)، سه مثبت بودن درجه اسمیر خلط (03/3 =OR)، نتیجه رادیوگرافی قفسه سینه به نفع سل (9/4=OR)، داشتن مقاومت دارویی (3/7=OR)، وضعیت اقتصادی- اجتماعی پایین (9/3=OR)، داشتن علامت کاهش وزن (1/3=OR)، داشتن درد قفسه سینه (2/3=OR)، داشتن مشکلات گوارشی (1/22=OR)، سابقه استعمال دخانیات (1/6=OR) و داشتن سابقه زندان (7/3= OR) به طور معنی داری شانس عود سل را افزایش می دهد (05/0p<). از طرفی شانس عود سل در بیماران با علامت سرفه (29/0=OR) و بعد پایین خانوار (28/0=OR) به طور معنی داری کم تر بود (05/<0p).

مهم ترین عوامل موثر بر عود سل در جنوب شرق ایران استعمال دخانیات،مصرف مواد، شرایط زندگی وشرایط مربوط به بیماری است. به طور کلی فاکتورهای اپیدمیولوژیک مرتبط با عود سل در مناطق مختلف متفاوت بوده و ارایه راهکارهای پیشگیری و آموزش بیماران و خانواده ها باید با توجه به این عوامل باشد.