ارزیابی آسیب پذیری آبخوان کارستی گیلان غرب با استفاده از روش EPIK و KDI

یکی از راهکارهای مهم در مدیریت منابع آب کارست، تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان های کارستی است. هدف از تهیه نقشه آسیب پذیری، فراهم شدن امکان شناسایی منابع آب زیرزمینی در معرض خطر آلوده شدن است. آبخوان کارستی گیلانغرب به عنوان بخشی از زون زاگرس چین خورده تغذیه کننده سراب گیلان غرب می باشد. در این پژوهش به منظور ارزیابی آسیب پذیری آبخوان کارستی گیلان غرب از روش EPIK متشکل از چهار لایه E (اپی کارست)، P (پوشش محافظ)، I (نفوذ) و K (شبکه کارست) و روش KDI مبتنی بر لایه کاربری اراضی استفاده شده است. پس از اجرای مدل و تهیه نقشه آسیب پذیری، مقدار شاخص EPIK بین 12 تا 26 محاسبه شد. توزیع فضایی طبقه های نقشه نهایی آسیب پذیری حاصل از مدل EPIK نشان می دهد که 24/14، 56/14، 17/47 و 03/24 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه به ترتیب در پهنه آسیب پذیری کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار می گیرد. مطابق این نقشه حدود 71 درصد از منطقه مورد مطالعه، دارای آسیب پذیری زیاد و خیلی زیاد می باشد که نشانگر آسیب پذیری بالای این آبخوان می باشد. مطابق نتایج روش KDI، 54/7، 49/9، 9/2، 89/77 و 18/2 درصد از منطقه مورد مطالعه به ترتیب دارای تاثیرپذیری زیاد، متوسط، کم، خیلی کم و سالم (دست نخورده) است که بیانگر آسیب پذیری کم آبخوان کارستی گیلان غرب می باشد. طبق روش EPIK، طبقه با آسیب پذیری کم منطبق بر دشت های حاشیه ارتفاعات و سازندهای شیلی است که نقش خیلی کمی در آسیب پذیری آبخوان کارستی دارد. اما همین دشت های حاشیه ای طبق روش KDI، بیشترین آسیب پذیری را دارند چرا که بیشتر تحت دخل و تصرف انسانی قرار گرفته اند. با ترکیب نتایج این دو روش می توان دریافت که آبخوان گیلان غرب دارای حساسیت بالایی نسبت به آلودگی است اما عدم گسترش فعالیت های انسانی در حوضه آبگیر این آبخوان منجر به سالم ماندن منابع آب آن از آلودگی شده است.