بررسی اثر گرد و خاک بر رقابت بین لوبیاچیتی رقم کوشا (Phaseolus vulgaris) و علف های هرز سلمه تره (.Chenolodium album L) و سوروف Echinochloa cruss-galli (L.) P. Beauv

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
سابقه و هدف

گرد و خاک یک آلاینده جوی است که به عنوان یکی از عمده ترین مشکل های محیطی در نواحی مختلف جهان به شمار می رود. این پدیده بویژه در بخش های کشاورزی، سلامت و حمل و نقل مشکل ساز می باشد. پدیده گرد و خاک سالانه سبب مشکل های زیادی برای کشاورزی و سلامت انسان در ایران می شود به طوری که پرداختن به پیامدهای منفی این پدیده باید به طور ضروری مورد توجه قرار گیرد. از این رو، این آزمایش با هدف کمی سازی اثر گرد و خاک بر عملکرد و رشد لوبیا چیتی رقم کوشا و علف های هرز سلمه تره و سوروف و رقابت آن ها انجام شد.

مواد و روش ها

این آزمایش در قالب طرح سری های جانشینی، به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده ی کشاورزی دانشگاه ایلام از ماه آبان تا اسفند سال 1396 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار گرد و خاک به صورت مصنوعی و بدون گرد و خاک، دو نوع علف هرز باریک برگ (سوروف1) و پهن برگ (سلمه تره2) و پنج نسبت تراکمی لوبیا و علف هرز با روش جایگزینی با نسبت اختلاط (100 درصد لوبیا)، (75 درصد لوبیا + 25 درصد علف هرز)، (50 درصد لوبیا + 50 درصد علف هرز)، (25 درصد لوبیا + 75 درصد علف هرز) و (100 درصد علف هرز) بودند. در این پژوهش سرعت فتوسنتز، محتوی کلروفیل a، b و کل، کارتنویید، عملکرد زیست توده گیاه زراعی، عملکرد زیست توده علف هرز و صفات زایشی شامل تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه لوبیا اندازه گیری شدند.

نتایج و بحث

نتایج نشان داد که سرعت فتوسنتز، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنویید، تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، زیست توده و عملکرد دانه لوبیا و همچنین زیست توده علف های هرز به طور معنی داری تحت تاثیر تیمار گرد و خاک قرار می گیرند به طوری که اثرهای متقابل بین تیمار گرد و خاک، نوع علف هرز و نسبت های تراکمی بین لوبیا و علف های هرز برای تمام صفات اندازه گیری شده، اختلاف معنی داری از نظر آماری نشان داد. همچنین با افزایش نسبت تراکمی علف های هرز صفات لوبیا هم بیشتر تحت تاثیر علف های هرز قرار گرفته و این اثرها با اعمال تیمار گرد و خاک نیز تشدید گردید. گرد وخاک به طور متوسط سبب 7/39% کاهش عملکرد و 8/52% زیست توده لوبیا شد. عملکرد لوبیا در نسبت تراکمی 50% در حالت رقابت با سلمه تره و در شرایط بدون گرد و خاک و با آن به ترتیب 8/7 و 7/4 گرم در بوته بود در حالی که میزان های یاد شده در حالت رقابت با سوروف به ترتیب 9/16 و 4/8 گرم در بوته بود. از طرفی دیگر نتایج نشان داد که سوروف به عنوان علف هرز باریک برگ کمتر از سلمه تره به عنوان علف هرز پهن برگ تحت تاثیر پدیده گرد و خاک قرار می گیرد به طوری که کاهش زیست توده به دلیل گرد و خاک در سلمه تره و سوروف به ترتیب 6/10 و 1/7% درصد درمقایسه با تیمارهای بدون گرد و خاک بود. به طور کلی لوبیا بیشتر ازعلف های هرز تحت تاثیر پدیده گرد و خاک می گیرد.

نتیجه گیری

رشد و عملکرد لوبیا به نحو معنی داری تحت تاثیر رقابت علف های هرز قرار گرفته و نیز اثر رقابتی علف هرز سلمه تره بیشتر از سوروف بوده است. همچنین پدیده گرد و خاک به طور معنی داری رشد لوبیا و علف های هرز سلمه تره و سورف را تحت تاثیر قرار می دهد ولی اثر آن روی علف هرز سلمه تره بیشتر از سوروف بوده است. دلیل آن ممکن است مربوط به مورفولوژی گیاه بوده باشد، به طوری که لوبیا و سلمه تره با دارا بودن برگ های پهن تر نسبت به سوروف میزان گرد و خاک بیشتری دریافت کرده باشند. بنابراین پدیده گرد و خاک سبب کاهش رشد و عملکرد گیاه زراعی شده و همچنین تعادل رقابتی بین گیاه زراعی و علف های هرز را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

زبان:
فارسی
صفحات:
219 تا 236
لینک کوتاه:
magiran.com/p2140299 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!