تحلیل آسیب شناسانه آلودگی محیطی با تاکید بر زباله ریزی در محیط دانشگاه (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه مازندران)

نظم اجتماعی از اهمیت بالایی در هر جامعه برخوردار می باشد. اخلال در نظم اجتماعی هزینه های زیادی برای جامعه در پی خواهد داشت. زباله ریزی مصداقی از بی نظمی اجتماعی شهروندان، در حوزه شهروندی محیط زیستی می باشد که به عنوان مساله ای اجتماعی در جامعه ما تبدیل شده است. هدف این مقاله آسیب شناسی انضباط اجتماعی دانشجویان در محیط دانشگاه با تاکید بر زباله پراکنی است. زباله ریزی به مساله ای جدی در همه محیط های جامعه ما تبدیل شده است و وجود این مساله در دانشگاه که محیطی فرهنگی و اموزشی است، بسیار آزار دهنده می باشد که لازم است مورد مطالعه قرار گیرد.

این تحقیق به روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری، همه دانشجویان در حال تحصیل دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 96 - 95 بوده است و با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه گردآوری گردید و تحلیل آن از طریق نرم افزار spss و amos صورت گرفته است. متغیر وابسته در این تحقیق زباله پراکنی است که از طریق سنجه هایی چون رها سازی کاغذ، آدامس، پلاستیک و...مورد سنجش قرار گرفت. متغیرهای مستقل نیز از نظریه یادگیری اجتماعی اقتباس شده است.

در رابطه با زباله ریزی در محیط های مختلف دلیل های متفاوتی را می توان مدنظر قرار داد. ولی در این تحقیق نظریه یادگیری اجتماعی به عنوان چارچوب نظری انتخاب شده است. بر اساس نظریه یادگیری در اصل هر رفتاری نتیجه یادگیری آن رفتار در محیط های مختلف می باشد .8/55 درصد از پاسخگویان را دانشجویان دختر و 2/44 درصد را دانشجویان پسر تشکیل داده اند. همچنین میانگین سنی دانشجویان 24 سال بوده است. زباله پراکنی در میان دانشجویان متوسط به بالا گزارش شده است. بنابر یافته های آزمون همبستگی پیرسون، بین مشاهده رفتار زباله ریزی، بازدارندگی ضعیف، تقلید و تعریف مثبت از زباله ریزی با رفتار زباله ریزی رابطه معنی داری و مثبت وجود دارد. همچنین تحلیل مسیر نشان داد که این متغیرها باهم توانستند 28/0 از تغییرات متغیر وابسته (زباله ریزی) را مورد تبیین قرار دهند. در تحلیل چند متغیره، متغیر تعریف مثبت از زباله ریزی، تاثیر مثبت و مستقیم بر زباله پراکنی داشته است و بقیه متغیرها با تاثیر بر این متغیر به صورت غیر مستقیم بر زباله ریزی تاثیر داشته اند.

در اصل زباله ریزی مساله مهمی است که در محیط های مختلف با آن مواجه هستیم. امروزه زباله جنگل ها، رودخانه ها و محیط های شهری را دربر گرفته است. یکی از این محیط ها دانشگاه است. فرهنگی بودن محیط دانشگاه ایجاب می کند که افراد در حوزه های مختلف از جمله رفتارهای محیط زیستی نظم اجتماعی را رعایت کنند اما شیوع رفتار زباله ریزی حتی در محیط دانشگاه، مطالعه برای حل مساله را ضروری می کند. بنابراین لازم است فرآیندهای یادگیری نظم اجتماعی مد نظر قرار گیرد.