بررسی نیاز انسان به پذیرش در قرآن کریم با تاکید بر روش میدان معنایی

پذیرش نیازی جهان شمول است و گستره ی زندگی انسان را دربرمی گیرد، ضربه به این نیاز طرح واره های ناسازگار ایجاد می کند و تامین این نیاز، احساس دریافت محبت، حمایت و معناداری را افزایش می دهد. هدف از این پژوهش بررسی نیاز انسان به پذیرش در قرآن کریم است. روش اصلی این پژوهش کیفی است. جمع آوری داده ها با استفاده از روش ساخت گرایی و راهکار بررسی میدان معنایی صورت گرفت. برای این منظور نمونه های تحقیق یعنی آیات مرتبط با اشتقاق های ریشه ی «رحم» و «عذب» در نرم افزار مکس کیودا نسخه ی12 وارد شدند. کار کدگذاری همراه با تحلیل محتوا به روش داده بنیاد و با مقوله بندی های مختلف انجام گرفت. یافته های تحقیق برای ایندو ریشه، بیانگر فراوانی 900 کد مرتبط با مفهوم پذیرش است که اهتمام قرآن به این نیاز را نشان می دهد. تحلیل یافته های تحقیق به چهار سطح از پذیرش برای تامین این نیاز رسیده است؛ پذیرش خداوند، پیامبر و رهبران الهی، جامعه و خانواده. پذیرش انسان ها در قرآن کریم براساس چارچوبی صورت می گیرد که تحلیل واژه ی مقابل رحمت یعنی عذاب، سهم عمده ای از آنرا تبیین می کند. پذیرش خداوند عام است و همگان را شامل می شود؛ این پذیرش بر اساس چارچوب مشخصی صورت می گیرد که حالت تعادل بین ترس و امید را در انسان نتیجه می دهد. در نتیجه پذیرش به طیفی از مهربانی اشاره دارد که پایین ترین سطح آن شامل نیاز انسان به توجه مثبت و پذیرفته شدن مهربانانه نزد دیگران است. همنشین های عذاب نیز چارچوب این پذیرش را مشخص می کنند.