تولید نانوکپسول حاوی عصاره برگ گیاه نوروزک (Salvia leriifolia) و بررسی اثر عصاره و نانوکپسول حاوی عصاره بر ویژگی های میکروبی کالباس طی دوره نگهداری

تحقیقات نشان داده اند که تبدیل ترکیبات زیست فعال به مقیاس نانو، به دلیل کاهش اندازه و افزایش سطح، اثرگذاری آن ها را افزایش خواهد داد؛ بنابراین در صورت استفاده از ترکیبات ضدمیکروبی در مقیاس نانو ذرات، می توان غلظت مصرفی مورد نیاز را کاهش داد. گیاه نوروزک با داشتن متابولیت های ثانویه با ارزش نظیر فلاونوییدها و آلکالوییدها از خاصیت ضدمیکروبی بالایی برخوردار می باشد. در تحقیق حاضر، ضمن بررسی امکان تولید نانوکپسول حاوی عصاره برگ گیاه نوروزک، اثر ضدمیکروبی عصاره و نانوکپسول حاوی عصاره بر نمونه های کالباس بررسی گردید.

 به منظور تهیه نانو عصاره، از روش تولید امولسیون نانوکپسول های آلژینات کلسیم حاوی عصاره استفاده گردید. نسبت عصاره (با غلظت 500 میلی گرم بر میلی لیتر) به آلژینات سدیم، 1 به 4 بود. تولید نانوکپسول حاوی عصاره با افزودن نانوذرات کلرید کلسیم به نانوامولسیون آلژینات حاوی عصاره در سه نسبت 1 به 6؛ 1 به 9 و 1 به 12 و در طی مدت زمان 3، 4 و 5 ساعت صورت گرفت. همچنین؛ جهت بررسی قدرت ضدمیکروبی عصاره و نانو کپسول حاوی عصاره، ویژگی های میکروبی نمونه های کالباس در مدت زمان دو ماه نگهداری؛ ارزیابی شد.

در همه تیمارهای نانوکپسول، کارایی درون پوشانی و پتانسیل زتا بالا بود و بر اساس اندازه ذره و شاخص پراکندگی، نانوکپسول تولیدی با نسبت آلژینات به کلریدکلسیم 6 به 1و مدت زمان تشکیل 4 ساعت، به عنوان بهترین تیمار انتخاب شد. نتایج آزمون های میکروبی نشان داد که تنها در نمونه فاقد نگهدارنده در پایان ماه دوم، مقدار شمارش کلی از حد مجاز استاندارد فراتر رفت. پس از 2 ماه نگهداری کم ترین میزان کپک و مخمر در نمونه کالباس دارای نانوکپسول حاوی عصاره محاسبه گردید. هیچ کدام از نمونه های کالباس در طی مدت ماندگاری، آلوده به اشریشیا کلی، سالمونلا، استافیلوکوکوس های کوآگولاز مثبت و کلستریدیوم پرفرنژنس نبودند؛ این در حالی است که افزودن عصاره یا نانوکپسول حاوی عصاره و حتی نیتریت به نمونه ها نتوانست مانع رشد کلی فرم ها شود.

نتایج تحقیق حاضر نشان داد با استفاده از عصاره های گیاهی حاوی ترکیبات ضدمیکروبی نظیر عصاره برگ گیاه نوروزک، به ویژه در ابعاد نانو و در مقادیر مناسب، به عنوان جایگزین نگهدارنده های سنتزی، تولید محصول غذایی سالم تر و با زمان ماندگاری بیشتر امکان پذیر خواهد بود.