القای تخم ریزی ماهیان به روش کاشت هورمون

تزریق آنالوگ های GnRH به ماهی موجب آزاد شدن هورمون آزاد کننده (LH) از هیپوفیز می شود، که این هورمون باعث تحریک و تسریع رسیدگی جنسی گنادی می شود. استفاده از این آنالوگ ها در ماهیان ماده موجب تحریک رسیدگی نهایی اووسیت، اوولاسیون و سرانجام تخم ریزی می شود. روش سنتی استفاده از GnRHaها تزریق درون عضلانی یا درون صفاقی می باشد. بسته به عواملی مانند نوع GnRHa، گونه ماهی و دمای آب اگر یک مرحله تزریق GnRHa انجام شود مدت زمانی که LH در بیشترین حد (پیک) باشد 72-12 ساعت خواهد بود. در بعضی از گونه ها همین اثر کوتاه مدت یک بار تزریق کافی است تا 3-2 روز بعد از تزریق، ماهی به تخم ریزی برسد. اما در مورد ماهی هایی با سیستم تخم ریزی غیرهمزمان، نیاز به تزریقات بیشتر است، ولی تزریقات چندگانه برای مولدین خطرناک و استرس زا هستند و در درازمدت اثرات بازدارنده تولیدمثلی دارند. بنابراین، می توان از روش های دیگری نظیر سیستم های پیوسته رهش استفاده نمود. وارد کردن GnRHa از طریق سیستم های رهش به بدن ماهی (فقط یک مرحله) موجب می شود GnRHa به طور مداوم به جریان خون وارد شود و در نتیجه به طور مداوم غده هیپوفیز برای آزادسازی LH تحریک شود، که می تواند چند هفته طول بکشد. بنابراین، در سیستم پیوسته رهش وارد کردن یک مرتبه ای پلت های هورمونی جایگزین تزریق چند مرتبه ای می شود. امروزه سیستم های مختلفی از رهش وجود دارد که در این مقاله به انواع مختلف آن، چگونگی آماده سازی و روش های کاشت هورمونی در ماهیان و امکان کاربرد آن در مورد برخی ماهیان ایران پرداخته می شود.