مطالعه ای در باب گرایشهای اخلاقی متخصصان علم اطلاعات بر پایه موقعیتهای اخلاقی دشوار
در مطالعات اخلاق حرفهای در علم اطلاعات، همواره تمرکز روی تعاملات متخصص با کاربر بوده و تعاملات بین خود متخصصان و روابط آنها با همکاران فرادست و فرودست آنچنان مدنظر نبوده است. همچنین، استانداردها و آیین نامهها همیشه قاعدهگرا بوده و پژوهشها نیز عموما به بررسی و ارزیابی گروهی از قواعد اخلاقی بین متخصصان پرداخته و در اکثر اوقات نحوه کنش و تعامل در تنگناها و دوراهیها و موقعیتهای دشوار بررسی نشده، حال آنکه جهتگیریهای اخلاقی دقیقا خود را در موقعیتهای دشوار نشان میدهند. در این پژوهش، سعی شده گرایشهای خودآیینی و دگرآیینی اخلاقی (کانتی، رالزی، سندلی و مک اینتایری) متخصصان علم اطلاعات بررسی شود تا ضمن ترسیم چشمانداز تحول حرفهای، بازاندیشی و درخودنگری را برانگیزد. بدین منظور، 406 نفر از کارکنان متخصص شاغل در نهاد کتابخانههای عمومی به تصادف انتخاب شد و موقعیتهای دشوار اخلاقی توسط آنها خوانده و تکمیل گردید. نتایج نشان داد که متخصصان گرایشهای اخلاقی دگرآیین دارند و دگرآیینی آنها بیشتر از نوع رالزی است. همچنین، با افزایش سن گرایشهای دگرآیین کاهش مییابد و این مطابق با پیشبینی کلبرگ در مراحل رشد اخلاقی است. همچنین، دو عامل دگرآیینی رالزی و خودآیینی مکاینتایری در شکلگیری گرایش اخلاقی متخصصان نقش عمده داشتند. دگرآیینی رالزی تبعیت سفتوسخت و صوری از قواعد بیرونی (عرفی، کشوری، دینی، سازمانی و هر قاعدهای بیرون از فطرت اخلاقی خود انسان) را میرساند و با وجود آن، تامل اخلاقی و عمل بر اساس حس اخلاقی درونی با قبول مسئولیت فردی چیزی حاشیهای خواهد بود. وجود این نگرش غالب، میتواند نگرانیهایی را درباره پذیرش نامتاملانه قواعد تحمیلی، پذیرش الگوهای نیولیبرال غالب در تولید و توزیع ثروت (از جمله اطلاعات)، و قرار گرفتن در چارچوبهای بسته و پذیرش منفعل الگوها و چارچوبهای بیرونی را ایجاد کند.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.