بررسی تاثیر غلظت های کاهش یافته گلایفوسیت و سولفوسولفورون بر کنترل گل جالیز مصری (Phelipanche aegyptiaca Pers.) در خیار (Cucumis sativus L.)

گل جالیز گیاهی فاقد کلروفیل و انگل مطلق ریشه گیاهان دولپه ای است که دامنه پراکندگی آن بیشتر در نواحی گرم و خشک و همچنین نواحی معتدل و نیمه خشک کشورهای مدیترانه ای، اروپای شرقی و جنوبی و خاورمیانه از جمله ایران آلودگی ایجاد می کند. علف های هرز انگلی به ویژه گل جالیز به دلیل کاهش عملکرد و افزایش هزینه در تولید خیار، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از انجام این مطالعه کنترل شیمیایی گل جالیز با علف کش های گلایفوسیت و سولفوسولفورون و تعیین میزان مناسب و تعداد دفعات کاربرد بوده. بر همین اساس آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان اجرا شد.

این آزمایش در بهار و تابستان (25 اردیبهشت تا پایان شهریور) سال 1397 به صورت گلدانی در فضای آزاد مزرعه، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با چهار تکرار که هر تکرار شامل 25 تیمار علف کشی به شرح زیر بود: تیمار 1) شاهد آلوده به گل جالیز و بدون اعمال علف کش، تیمارهای 2 تا 5) علف کش گلایفوسیت (SL 36%) 20، 40، 60 و 80 گرم ماده موثره در هکتار یک بار کاربرد، تیمارهای 6 تا 9) علف کش سولفوسولفورون (WG 75%) 25، 50، 75 و 100 گرم ماده موثره در هکتار یک بار کاربرد، تیمارهای 10 و 11) علف کش گلایفوسیت 20 و 40 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد، تیمارهای 12 و 13) علف کش سولفوسولفورون 25 و50 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد، تیمارهای 14 تا 16) علف کش گلایفوسیت 20، 40 و 60 گرم ماده موثره در هکتار سه بار کاربرد، تیمارهای 17 تا 19) علف کش سولفوسولفورون 25، 50 و 75 گرم ماده موثره در هکتار سه بار کاربرد، تیمارهای ترکیبی20 تا 22) علف کش های سولفوسولفورون 25 + گلایفوسیت 20 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد، گلایفوسیت 40 + سولفوسولفورون 50 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد و سولفوسولفورون 50 + گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد و تیمارهای ترکیبی 23 تا 25) علف کش های گلایفوسیت 20 + سولفوسولفورون 25 + گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار سه بار کاربرد، سولفوسولفورون 25 + گلایفوسیت 40 + سولفوسولفورون 50 گرم ماده موثره در هکتار سه بار کاربرد و گلایفوسیت 40 + سولفوسولفورون 50 + گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار سه بار کاربرد. اولین مرحله اعمال تیمارها 15 روز بعد از سبز شدن بذرهای خیار بود و فاصله بین دو تکرار سمپاشی 14 روز بود.

نتایج این مطالعه نشان داد که خیار به علف کش سولفوسولفورون حساسیت بیشتری داشته است. کاربرد سولفوسولفورون 75 گرم ماده موثره در هکتار یک بار سمپاشی، سولفوسولفورون 25، 50 و 75 گرم ماده موثره در هکتار سه بار سمپاشی ، سولفوسولفورون 50 + گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار دوبار سمپاشی، وتیمارهای ترکیبی سه بار سمپاشی در تمام صفات مورد اندازه گیری در میزبان و گل جالیز نسبت به تیمار شاهد در سطح یک درصد معنی دار بوده با وجود کنترل گل جالیز گیاه سوزی زیادی بر روی گیاه میزبان بر جای گذاشتند و به همین دلیل استفاده از آنها توصیه نمی شود. به دلیل حساس بودن خیار و اثر سمیت کمتر تیمارهای گلایفوسیت 20 گرم ماده موثره در هکتار یک و سه بار کاربرد و گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار یک بار کاربرد به ترتیب با 247، 215 و 151 درصد افزایش نسبت به تیمار شاهد عملکرد بهتری از خود نشان دادند و علاوه بر کنترل گل جالیز، گیاه سوزی کمتری هم بر روی گیاه میزبان مشاهده شد.

بطورکل بهترین نتایج با در نظر گرفتن کنترل گل جالیز مصری و عدم خسارت به گیاه میزبان، کاربرد مقادیر گلایفوسیت 20 گرم ماده موثره در هکتار یک و سه بار کاربرد و گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار یک بار کاربرد به دست آمد.