پهنه بندی حساسیت زمین لغزش با استفاده از روش ترکیبی جدید در محیط GIS

زمین لغزش از جمله مهم ترین سوانح طبیعی در مناطق شیب دار با خسارات انسانی و اقتصادی زیاد است. ایران به خاطر شرایط خاص آب و هوایی و فیزیوگرافی همواره در معرض خطر زمین لغزش قرار دارد. هدف از این تحقیق تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش با استفاده از مدل تلفیقی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی-تراکم سطح در محیط GIS، در بخشی از حوزه آبخیز هراز است.

ابتدا با مطالعات میدانی نقشه پراکنش زمین لغزش های حوزه و سپس نقشه عوامل موثر بر زمین لغزش تهیه گردید. وزن دهی فاکتور های موثر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار Expert Choice انجام شد. وزن کلاسه های هر فاکتور با استفاده از مدل تراکم سطح در محیط GIS محاسبه گردید. در نهایت وزن کلاسه ها در وزن فاکتور ضرب شد. وزن ها در محیط GIS با هم تلفیق شده و نقشه نهایی حساسیت زمین لغزش به دست آمد.

 بررسی ها نشان داد که خصوصیات سنگ شناسی، فاصله از جاده، شیب، فاصله از آبراهه، کاربری اراضی، ارتفاع و جهت شیب عوامل اصلی موثر در وقوع زمین لغزش در منطقه هستند. نتایج نشان داد که شیب 50-15 درصد، جهت های شیب شمالی و غربی، ارتفاع 2100-1500، کاربری های مسکونی و باغ-کشاورزی، فاصله 500 متری از جاده و 400 متری از آبراهه، سازندهای شمشک و پادگانه های آبرفتی بیش ترین حساسیت را نسبت به زمین لغزش از خود نشان دادند.

 به طور کلی منطقه مورد مطالعه مطالعه به وقوع زمین لغزش حساسیت زیادی داشته و تهیه نقشه حساسیت زمین لزش در این منطقه بسیار ضروری است. نقشه تهیه شده ابزار مفیدی در برنامه ریزی کاربری اراضی خواهد بود.