خوانش فارسی از فقه اسلامی در دوره عراقی متن پژوهی نسخه خطی کتاب ترغیب الصلوه در باب فقه و احکام نماز (قرن هفتم هجری قمری)

کتاب ترغیب الصلوه متنی کهن به زبان فارسی متعلق به دوره عراقی است که در آداب نیایش و پرستش اسلام یعنی نماز نوشته شده است. این اثر بیش از نهصد سال در دل کتابخانه ها، حوزه های دینی و مراکز علم و فرهنگ ذخیره شد تا امروز چشمه ای جوشان از زبان و ادبیات و تاریخ کهن را برای ما ارمغان آورد. پژوهش حاضر براساس تصحیح انتقادی متن کتاب ترغیب الصلوه، با رویکرد زبان شناسی انتقادی مبتنی بر متن و گفتمان (تحلیل نقش ایدیولوژی و قدرت در متن) و نظریه فرکلاف (1989) انجام گرفته است. فرضیه این پژوهش، بررسی شاخص های سبک عراقی در متن از دو منظر واژگانی و دستوری (دستور تاریخی) است و به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا متن به راستی به دورانی که بدان منسوب است تعلق دارد یا خیر؟ (مثبت) و آیا متن، از لهجه های فرعی سود جسته یا بر زبان فارسی معیار پای فشرده است؟ (فارسی معیار). با بررسی متن، واژگان و ترکیب های بدیع و نویافته ای که در لغتنامه های فارسی وجود ندارد و گنجی گرانقدر در این متن کهن است به همراه اطلاعات ارزنده تاریخی، جغرافیایی و اجتماعی و فرهنگی از تاریخ و جامعه ایران آن روزگار به دست آمده است. در پایان ضمن کتابشناسی مآخذ متن، درباره آثار و کتاب های گمنامی که در این اثر از آنها یاد شده، سخن گفته شده و بخش کوتاهی از متن برای آشنایی بیشتر به پیوست مقاله گزارش شده است.